AMH Testi Nedir ve Neden Yapılır? 

Farklı nedenlere bağlı olarak her yıl neredeyse milyonlarca insan infertilite tanısı almaktadır.  Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan tanımlamaya göre ise çiftlerin bir yıl boyunca korunmasız olarak cinsel ilişkiye girmesine rağmen gebeliğin oluşmaması durumu infertilite olarak tanımlanmaktadır. İnfertilite, kadın üreme sistemine ya da erkek üreme sistemine bağlı olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Bu yüzden çiftlerde gebeliğin oluşmadığı durumlarda infertilitenin nedenini anlayabilmek için her erkek hem de kadına çeşitli testler yapılmaktadır. Erkeklerde infertilite tanısı için öncelikli olarak erkek üreme hücresi olan sperm incelenir. Yapılan spermiogram yani sperm testi ile spermin sayısı, hareketliliği ya da sperm morfolojisi gibi detaylara bakılır. Kadınlarda infertilite tanısı için ise öncelikli olarak kadın üreme hücresi olan yumurta ve yumurta ile bağlantısı bulunan yumurtalık, fallop tüpleri gibi üreme sistemi organları incelenir. Kadınlarda infertilite nedenlerine bakıldığında ilk sıralarda yumurta rezervi düşüklüğü gelmektedir. AMH testi ise kadınlarda yumurta rezervleri hakkında bilgi veren bu yüzden infertilite tanısında ilk olarak istenen ve uygulanan testlerden biridir. 

Kalem Bebek olarak yazımızda AMH ve AMH testi hakkında bilgi sahibi olmanıza yardımı olacak AMH testi nedir, neden yapılır, AMH testi ve gebe kalma şansı arasındaki ilişki hakkında detaylı bilgiler vermeye çalışacağız. 

AMH Testi Nedir?  

Dünya Sağlık Örgütü tarafından son zamanlarda yapılan araştırmalara göre infertilite ya da bilinen diğer adı ile kısırlık, üreme çağındaki her 6 kişiden birini etkileyen önemli bir sağlık problemidir. Bu yüzden infertilite ile ilgili konulara olan ilgi ve merak her geçen gün artmaktadır. Son zamanlarda en sık araştırılan konulardan biri ise AMH testi nedir sorusudur. AMH testi nedir sorusuna doğru bir şekilde cevap verebilmek için ise öncelikle AMH yani uzun hali ile Anti-müllerian hormonunu ve işlevinin tam olarak ne olduğunu bilmek gerekir. 

Anti-müllerian hormonu yani AMH kadın üreme sistemi söz konusu olduğunda en önemli hormonlar arasında yer almaktadır. Aslında hem erkek vücudunda hem de kadın vücudunda belirli miktarlarda yer alan bir hormondur. Bunun nedeni ise daha anne karnındayken bu hormonun salgılanmaya başlamasıdır. Anne karnındaki fetüs eğer erkek kromozomlara sahip ise gebeliğin ilk haftalarında oluşan testislerden AMH salgılanmaktadır. Böylece fetüsün çift cinsiyetli olması engellediği gibi müller adı verilen rahim veya vajina gibi kadın üreme sistemine ait organlarında gelişimi de hormon tarafından baskılanmış olur. Eğer fetüs kadın kromozomlarına sahipse oluşmaya başlayan üreme sisteminde AMH salgılayacak herhangi bir testis bulunmadığı için müller adı verilen kadın üreme sistemi organları oluşacaktır. Kadınlarda AMH hormonu salınımı ise anne karnındayken 36, haftadan itibaren başlamaktadır. 36. Hafta ile başlayan bu salınım ise menopoz dönemine kadar devam etmektedir. Bunun nedeni ise AMH hormonunun yumurtalıklarda yer alan hücreler tarafından üretilmesidir Yumurtalıklarda yer alan yumurta rezervleri azaldıkça AMH salınımı da azalacaktır. 

AMH testi, özellikle gebeliğin doğal yollar ile oluşmadığı durumlarda yumurta rezervleri hakkında bilgi sahibi olmaya yardımcı olan son derece önemli bir testtir. Ayrıca kadınlarda yumurta rezervlerinin yanı sıra menopoz dönemi ile ilgilide bilgi sahibi olmak için uygulanabilmektedir. Eğer anda yer alan AMH hormonu, normal olarak kabul edilen değer aralığından daha düşük ise kadının sahibi olduğu yumurta sayısında azalma olduğu kabul edilir. Bu durum her ne kadar gebeliğin doğal yollar ile oluşmasına bir engel teşkil etmese de gebeliğin doğal yollarla oluşma şansını düşürmektedir. 

AMH Testi Neden Yapılır? 

AMH testi, test uygulanan kadının yumurta rezervleri hakkında bilgi sahibi olmayı sağlamaktadır. Bu yüzden doktorlar kadınlarda yumurta rezervi sayısını öğrenmeye ihtiyaç duyduklarında AMH testi isteyebilirler. Genel olarak bakıldığında ise şu nedenlere bağlı olarak AMH testi yapılabilmektedir:

• Tüp bebek tedavisine başlamadan önce anne adayının gerekli yumurta rezervine sahip olup olmadığının kontrol etmek için,
• Tüp bebek tedavisinde yumurta rezervi sayısını öğrenerek tüp bebek tedavisinin başarı oranının hesaplarken,
• Erken menopoz varlığını belirlerken,
• Bebek sahibi olmak isteyen kadınların yumurta rezervini öğrenerek hamilelik planlaması yapmasında,
• Üreme sisteminde rol oynayan diğer hormonlara bağlı olarak ortaya çıkan sağlık problemlerinin yumurta rezervi üzerindeki etkisini belirlemede,
• Menopoz döneminin ne zaman başlayabileceğini hesaplamada,
• Daha önce yaşanmış bir kanser durumu söz konusu ise bu durumunun yumurta rezervini ne kadar etkilediğini öğrenmek için,
• Kadınlarda en çok görülen üreme sistemi hastalıklarından biri olan polikistik over sendromunun teşhisinde,
• Amenore yani adet görememe durumunun yumurta rezervlerine bağlı olup olmadığının kontrol edilmesinde,
• Bazı yumurtalık kanseri çeşitlerinde tedavi sürecinin kontrolü için,
• Çocuklarda erken veya geç ergenlik durumunun belirlenmesinde AMH testi yapılabilmektedir. 

Yukarıda sıraladığımız durumlarda doktorunuz sizden AMH testi istiyor ise herhangi özel bir güne veya saate bağlı olmaksızın istediğiniz zaman AMH testi yaptırabilirsiniz. Alınan kanın incelenmesi sonucunda kişinin sahip olduğu AMH değeri kolaylıkla belirlenebilmektedir. Anne karnında salgılanmaya başlayan AMH ergenlik dönemi yani üreme çağının başlangıcına kadar kanda 50 ng/ml seviyesinde bulunmaktadır. Ancak üreme çağının başlamasıyla birlikte 1.5 ila 4 ng/ml aralığı normal seviye olarak kabul edilmektedir. Ayrıca yapılan testlere göre:

• AMH > 4 ng/ml : Yüksek
• AMH 1.5-4 ng/ml : Normal
• AMH < 1.5 ng/ml :  Düşük 
• AMH <0.5 ng/ml : Çok Düşük 

olarak kabul edilirken kadınlarda ilerleyen yaşla birlikte yumurta rezervlerinde düşüş yaşanacağı için yaşa göre normal olarak kabul edilen değerler değişkenlik gösterebilmektedir. 

AMH Testi ve Gebe Kalma Şansı

Doğal yollar ile gebeliğin oluşmaması durumunda bunun nedenini anlayabilmek adına doktorların ilk istedikleri testlerden biri de AMH testidir. Bunun en önemli nedeni ise test sonucunun kadının sahip olduğu yumurta rezervleri hakkında bilgi sağlamasıdır. Gebeliğin oluşması için her ne kadar birçok faktörün bir araya gelmesi gerekse de en önemlisi erkek üreme hücresi sperm ve kadın üreme hücresi yumurtanın varlığıdır. Bunlardan birinin olmaması durumunda gebeliğin oluşumu kesinlikle mümkün değildir. AMH hormonunun kadın üreme sisteminde sahip olduğu en önemli görev ise yumurtalıklarda bulunan yumurtaların büyüme hızına etki ederek hangi yumurtanın döllenmeye hazır olduğunu belirlemektir. Bu yüzden yumurtalıklarda bulunan yumurta sayısı azaldıkça AMH salınımı da azalır ve AMH testi sonucunda seviyesinde düşüş gözlemlenir. 

Kadında yumurta kalitesi yani yumurta rezervi ne kadar yüksek ise gebe kalma şansı da o kadar yüksek demektir. Eğer yapılan testte AMH değeri 1.5-4 ng/ml aralığında ise bu seviye normal olarak kabul edilirken 1.5 ng/ml altındaki seviyeler ise düşük seviye olarak kabul edilir. Bu seviyeler kadında düşük yumurta rezervinin göstergesidir. AMH seviyesindeki düşüklük her ne kadar tek başına gebeliğin oluşmasına bir engel olmasa da yumurta sayısının düşük olması doğal yollara gebeliğin oluşması şansının da düşük olması demektir. Bu yüzden AMH test sonucu ile gebe kalma şansı arasında direkt olarak bir bağlantı bulunmaktadır diyebiliriz. 

Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “AMH testi ” konusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan sorular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve AMH testi hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.