Kadın üreme sistemi, regl döngüsü, gebelik oluşumu ve özellikle de doğurganlık görevi ile bilim insanlarının en çok merak ettikleri konulardan biri olmuştur. Öyle ki çok uzun yıllar boyunca, kadın üreme sistemi ile ilgili birçok çalışma yapılmış ve önemli bilgiler elde edilmiştir. Özellikle gelişen teknolojiyle birlikte modern tıp alanında yaşanan gelişmeler, kadın üreme sisteminin daha iyi araştırabilmesini ve hakkında daha çok bilgi edinilmesini sağlamıştır. Bu sayede kadın üreme sistemi gizemini hala biraz koruyor olsa da çalışma sistemi ve prensipleri önemli bir ölçüde anlaşılmıştır. Kadın üreme sistemi iç organlar ve vulva adı verilen üreme sistemi organlarından oluşmaktadır. En önemlisi ise insan vücudunda yer alan diğer bazı sistemler gibi işlevini salgılanan hormonlar sayesinde yerine getirebilmektedir. Söz konusu üreme sistemi olduğunda ise FSH, LH, LTH ve oksitosin hormonları söz konusudur. Üreme sistemi görevlerini yerine getiremediği takdirde ise gerçekleştirilen ilk testlerden biri de hormon testleridir. Bu testler arasında en önemlilerinden biri de FSH hormonu testidir. Test öncesi birçok kadın FSH hormonu nedir, neden bu kadar önemlidir sorularını merak etmektedir.
FSH Hormonu Nedir?
Çiftler bebek sahibi olmaya karar verdiklerinde üreme sisteminde bulunan bazı sağlık problemleri doğal yollar ile bebek sahibi olmalarını engelleyebilmektedir. İnfertilite yani kısırlık olarak bilinen bu durumda ise doktorların infertilitenin nedenini anlayabilmek için ilk yaptıkları testlerden biri de FSH hormonu testidir. Bu yüzden özellikle infertilitenin ya da doğurganlık ile ilgili diğer problemler söz konusu olduğunda en çok merak edilen sorulardan biri de FSH hormonu nedir sorusudur. FSH yani açılımı ile Follicle Stimulating Hormon dilimizde folikül uyarıcı hormon olarak adlandırılmaktadır. Kadın üreme sistemi için son derece önemli hormonlardan biridir.
Beynimizde hipotalamus adı verilen kısımdan Gonadotropin-Releasing Hormon yani kısaltılmış hali ile GnRH adı verilen bir çeşit hormon salgılanmaktadır. Salgılanan bu hormon beynimizde yer alan damar yapısı ağı sayesinde beynin ön tarafında yer alan ve son derece önemli kısımlardan biri olan hipofiz kısmına ulaşır. Bu bölgenin uyarılmasına neden olan GnRH hormonu hipofizden iki farklı hormonun salgılanmasına neden olur. Bu hormonlar Follicle Stimulating Hormon yani FSH ve Luteinizan hormon yani LH hormonudur. Hipofizin uyarılmasıyla birlikte salgılanan hormonlardan biri olan FSH hormonu hem erkeklerde hem de kadınlarda salgılanan bir hormondur. Salgılandıktan sonra vücudumuzda yer alan kan dolaşım sistemiyle birlikte üreme sistemine ulaşan FSH hormonu erkeklerde testislere ulaşarak üreme fonksiyonlarının başlamasını ve fonksiyonların devam etmesini sağlamaktadır. Erkek üreme sisteminde spermin üretilmesinde direkt olarak rol oynamaktadır ve sperm üretimi FSH hormonunun uyarması ile gerçekleşmektedir.
FSH hormonu kadın üreme sistemine ulaştığında ise yine son derece önemli işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan hormonlardan biridir. Öncelikle siklus yani adet döngüsünün düzenli bir şekilde ilerlemesini sağlayan uyarıcı bir hormondur. Biraz daha detaylı bir şekilde bahsedecek olursak. Kadınlar dünyaya belirli bir yumurta sayısına sahip olarak gelirler. Her bir yumurta hücresi üreme hücresi olarak son derece önemlidir. Bu yüzden onu koruyan, besleyen tıpkı bir kese gibi çevreleyen ve folikül adı verilen bir yapı içerisinde bulunurlar. Kadınlarda yumurtalama foliküllerin olgunlaşması ve çatlayarak içerisinde bulunan yumurtayı, fallop tüplerine göndermesi ile gerçekleşmektedir. Ayrıca foliküllerin bir diğer oldukça önemli görevi ise kadınlarda son derece önemli bir hormon olan östrojen hormonunu salgılamasıdır. Yumurtanın içerisinde bulunduğu foliküllerin gelişimini ve en önemlisi içerisinde yer alan yumurtanın olgunlaşmasını ve folikülün çatlayarak fallop tüplerine salınmasını sağlayan hormonu ise FSH hormonudur. Kadınlarda her yumurtlama döneminde yaklaşık olarak 6 ile 12 adet yumurta FSH hormonu sayesinde olgunlaşır, büyür ve gebelik için hazır bir hale geldikten sonra fallop tüplerine bırakılır. Bu yüzden FSH hormonu için hipofiz bezinden salgılanan ve kadın üreme sistemi için en önemli hormonlardan biridir tanımlamasını yapabiliriz.
FSH Hormonu Ne İşe Yarar?
FSH hormonu ile ilgili en çok merak edilen sorulardan biri de FSH hormonu ne işe yarar sorusudur. Hipofiz bezinden salgılanan en önemli hormonlardan biri olan FSH hormonu hem erkeklerde hem de kadınlarda oldukça önemli görevlere sahiptir. Erkek üreme sisteminde üreme hücresi olan sperm hücresinin üretilmesinde direkt olarak rol oynamaktadır. Sağlıklı bir üreme sistemine sahip olan erkeklerde sperm üretimi başladıktan sonra boşalma anına kadar geçen süre 72 ile 74 arasında değişmektedir. Sperm üretiminin başlatılması ve spermlerin gebelik oluşumu için belirli bir olgunluğa ulaşması ise tamamen FSH hormonu sayesinde gerçekleşmektedir. Erkeklerde gerçekleştirilen FSH hormonu testlerinde hormon seviyesinin düşük olması sperm üretimi ile ilgili bir sorun olduğuna işaret etmektedir. Ayrıca yine FSH hormonunun kanda yüksek olması testislerin yetersiz çalıştığını ve hormonun bu yüzden olması gerekenden daha fazla salgılandığını göstermektedir.
Folikül uyarıcı hormon ya da Folikül stimüle edici hormon olarak bilinen FSH hormonunun kadın üreme sistemindeki görevi ise yumurta rezervlerinin düzenlenmesine yardımcı olmak ve yumurta üretimini düzenlenmesini sağlamaktır. Hatta tam olarak bu nedenle yumurtlama dönemlerine göre kadın vücudunda bulunan FSH hormonu seviyesi değişkenlik gösterebilmektedir. Kadınlarda FSH düşüklüğü söz konusu olduğunda infertilite yani kısırlık ortaya çıkabilmektedir. Bunun nedeni ise yumurtaların ve foliküllerin yeteri kadar uyarılmaması ve gelişmemesidir. FSH yüksekliğinde ise yine üreme sisteminde bir problem olduğu anlamına gelmektedir. Çünkü hipofiz bezi yumurtalıklar yeteri kadar çalışmadığında bu durumu telafi etme amacı ile daha çok FSH hormonu salgılayacaktır.
FSH Hormonu ve Doğurganlık
Kadın üreme sisteminde ve erkek üreme sisteminde son derece önemli bir göreve sahip olan FSH hormonunun vücutta normal olarak kabul edilen seviyelerde olması beklenir. Aksi halde bu durum FSH yüksekliği ya da FSH düşüklüğü olarak adlandırılmakta ve üreme sistemi ile ilgili sorunların varlığına işaret etmektedir. Özellikle kadınlarda FSH seviyesi her ne kadar yaşa ve yumurtlama dönemine göre farklılık gösterse de normal olarak kabul edilen seviyeler şu şekildedir:
0-7 yaş: <6.7 mIU/mL
8 yaş ve ergenlik sonrası ise:
Foliküler faz: 3.1-7.9 mIU/mL
Ovulasyon fazı: 2.3-18.5 mIU/mL
Luteal faz: 1.4-5.5 mIU/mL
Menopoz: 30.6-106.3 mIU/mL
Erkeklerde ise normal olarak kabul edilen değerler ise:
0-7 yaş: <6.7 mIU/mL
8 yaş sonrası:1.3-19.3 mIU/mL
şeklindedir. Eğer gerçekleştirilen testler sonucunda elde edilen değerler bu seviyelerin altında veya üstünde ise üreme sistemi ile ilgili sorunlar söz konusu demektir. FSH hormonu erkeklerde sperm üretimini kadınlarda ise yumurtaların olgunlaşmasını sağladığı için bu sorunlar doğurganlığı da direkt olarak etkileyecektir.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “fsh hormonu nedir” sorusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan konular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve FSH hormonu nedir konusunda daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilir dilerseniz görüşme için randevu oluşturabilirsiniz.