Tüp Bebek Nasıl Olur? Aşamaları ve Bilmeniz Gerekenler

Doğal yollar ile gelişen bir hamilelikte, erkek spermi kadının yumurtasına nüfuz ederek yumurtayı döller. Döllenmiş yumurta daha sonra rahim duvarına ilerler. Kısacası cinsel ilişki sonrası sperm ve oositin birleşmesi ile oluşan yeni hücre (zigot), anne adayının rahmine yerleşir. Burada bölünerek çoğalan zigot gelişerek fetüs oluşumunu sağlar. Bunun yanı sıra doğal yollar ile çocuk sahibi olamayan çiftler genellikle tüp bebek tedavisine başvurmaktadır. Bu kapsamda ise tüp bebek nasıl olur konusu merak edilmektedir.

Tüp bebek yöntemi genellikle 1 yıldan fazla bir sürede korunmasız birlikteliğe rağmen gebelik durumunun gerçekleşmemesi sonucunda tercih edilen bir tedavi seçeneğidir. Tüp bebek tedavisi yumurtalıkların döllenmesine göre klasik tüp bebek (IVF) ya da mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemleriyle uygulanabilmektedir. Bunun yanı sıra tüp bebek tedavisi kimler için uygundur ve tedavinin aşamaları da merak edilmektedir. 

Bu yazımızda ise tüp bebek nasıl olur, kimler için uygundur, aşamaları nelerdir ve tüp bebek tedavisi sonrası beklemeniz gerekenler ile ilgili bilgi sahibi olmanızı sağlayacak detaylı bilgiler vermeye çalışacağız.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir? Kimler İçin Uygundur?

Tüp bebek tedavisi nasıl olur sorusunu cevaplamak için tüp bebek tedavisi nedir sorusunu yanıtlamak gerekir. Tüp bebek tedavi yöntemi, sebebi bilinmeyen çeşitli sağlık problemleri veya diğer etkenlerden dolayı doğal yollar ile gebelik elde edemeyen çiftler için en etkili tedavi yöntemidir. Bu sağlık problemleri ve diğer etkenler ise infertilite, ileri yaş, erkeklerde sperm sayısı veya kalitesinin düşük olması, kadınlarda enfeksiyon ve fallop tüplerindeki tıkanıklık gibi problemler olarak sıralanabilir. Genel olarak tüp bebek tedavisi, söz konusu problemler sonucu çocuk sahibi olamayan çiftler için sağlıklı bir doğumla çocuk sahibi olabilme imkânı sunmaktadır.

Kişinin çocuk sahibi olmakta gecikmesi ya da farklı bir deyişle yaş faktörü de gebeliğin oluşumuna engel olabilir niteliktedir. Bu nedenle anne adayları, 45 yaşına kadar tüp bebek tedavisinden faydalanabilmektedir. Tüp bebek tedavisi, çocuk sahibi olmak isteyen ve doğal yollarla gebelik elde etmekte zorluk yaşayan çiftler için uygun bir tedavi yöntemi olarak kabul edilir. Tüp bebek tedavisinin uygun olduğu kişiler aşağıdaki gibidir:

• İnfertilite problemi yaşayan çiftler
• Yumurtalık problemleri olan kadınlar
• Sperm sorunları olan erkekler
• Tüplerde hasar bulunan kadınlar
• Endometriozis veya hormonal dengesizlik sorunu olan kadınlar 

Tüp Bebek Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi kadından alınan yumurta hücrelerinin ve erkekten alınan sperm hücrelerinin laboratuvar ortamında döllenmesini ve döllenen embriyonun da kadının rahim içine yerleştirilmesini kapsayan bir yöntemdir. Genel olarak tüp bebek tedavisinin aşamaları, detaylarıyla aşağıdaki gibidir:

1. Aşama: Ön Görüşme 

Tüp bebek aşamalarında ilk adım ön görüşmedir. Tüp bebek doktoru, çiftin geçmiş hikayesini dinler. Anne adayı muayene edilir ve ultrasonla antral folikül sayısı değerlendirilir. Daha sonra ise anne ve baba adayından başlangıç testleri talep edilir. Daha sonra infertilite nedenleri ve uygulanacak testler hakkında bilgi verilir. Tedavi başarı oranları hakkında bilgilendirilme yapılır. Tüm bu bilgiler doğrultusunda, tüp bebek tedavisi bireyselleştirilerek uygun tedavi sürecine başlanılabilir.

2.Aşama: Yumurtalıkların Uyarılması

Tüp bebek tedavisinde amaç, fazla miktarda folikül-yumurta elde etmektir. Bu sebeple tüp bebek aşamalarının bu bölümünde adet kanamasının 2. ya da 3. günü itibari ile yumurtaların uyarılması işlemine başlanır. Adetin 2-4. günü başlangıç ultrasonografisi yapılır, kan estradiol ve progesteron düzeyine bakılır ve sonrasında yumurtaları uyaracak olan iğneler uygulanır.

Yumurtaların uyarımı kişiden kişiye değişiklik gösterse de ortalama 8- 12 gün kadar sürmektedir. Bu sürenin sonunda 17 mm çapın üzerine ulaşmış en az 3 tane follükül varlığında çatlatıcı iğne uygulanır ve yumurta toplama işlemi planlanır. 

3.Aşama: Yumurta Toplama İşlemi

Tüp bebek aşamalarındaki üçüncü adım ise yumurta toplama işlemidir. Yumurtalık uyarımı sonrasında doktorunuz olgunlaşan yumurtaları ameliyathane ortamında toplar. Bu işlem kısa sürmektedir. 

Yumurta toplama işlemi vajinal ultrasonografi eşliğinde yapılır. Hasta jinekolojik muayene pozisyonunda yatar, üzeri steril örtüler ile örtülür ve spekulum uygulaması sonrası vajinal lokal saha temizliği yapılır. Yumurta toplama işlemi yaklaşık 15-20 dakika sürmektedir. İşlem sonrası yumurtalar laboratuvara gönderilir. Anne adayları da işlem sonrası günlük yaşamlarına devam edebilirler.

4.Aşama: Sperm Alma İşlemi veya Mikroenjeksiyon

Tüp bebek tedavisinde döllenme, standart tüp bebek (IVF) veya mikroenjeksiyon (ICSI) ile mümkündür. ICSI daha çok sperm problemi olan ve izah edilemeyen infertilite durumunda tercih edilmektedir. Genellikle yumurta toplama işleminin olduğu gün içerisinde baba adayından sperm örneği alınır (mastürbasyon yolu ile) ve laboratuvara gönderilir. Alınan spermler laboratuvar ortamında meni sıvısından ayrılır. 

5.Aşama: Laboratuvar Ortamında Döllenme İşlemi

Alınan sperm ve yumurtalar laboratuvar ortamında döllenir. Bu süreçte embriyologlar ve doktorunuz döllenme sürecini yakından takip etmektedir. Oluşan embriyoların büyümesi takip edilir. 

6.Aşama: Embriyo Transferi 

Döllenme gerçekleştikten sonra, embriyo gelişimi takip edilir. Daha sonra ise embriyo transferi gerçekleşir. Döllenen embriyolar anne adayının rahmine yerleştirilir. Transfer işlemi, ince bir kateter ile yapılır. Bu işlem genellikle ağrısız ve minimal rahatsızlık veren bir sürece sahiptir. Yarım saatlik bir dinlenme sonrası ise anne adayının taburcu olması mümkündür. Bunun yanı sıra doktorunuz embriyonun rahme tutunmasını sağlamak için size progesteron hormonu ilaçları verebilir. 

Hafif şişkinlik, hafif kanama ve hassasiyet belirtileri görülebilir. Ancak, transfer sonrası şiddetli bir yan etki ve ağrı görürseniz mutlaka doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz. 

7.Aşama: İki Hafta Bekleme Süresi

Transfer süreci sonrası, gebelik testi yapmadan önce iki hafta beklemelisiniz. Bu süre içerisinde sağlıklı beslenmeniz, günlük aktivitelerinize devam etmeniz ve stres düzeyinizi düşük tutmanız gerekir. Ayrıca evde gebelik testi yapmamanızı tavsiye ederiz. Evde yapılan gebelik testleri klinik ortamda yapılacak kan testleri kadar güvenilir olmadığından yanlış sonuçlar verebilir. 

Bu sebeple iki haftalık bekleme süresi boyunca gebelik testi yapmamalısınız. 

8.Aşama: Gebelik Testi

Doktorunuz transfer sürecinden iki hafta sonra size bir takip randevusu verecektir. Bu randevuda kan örneği alarak bir gebelik testi uygulayacaktır. Test sonucu pozitif ise 3 hafta sonraya kalp atımlarını gözlemlemek için bir ultrason randevusu verilmektedir. 

Tüp Bebek Tedavisi Sonrası Neler Beklemeliyim?

Tüp bebek tedavisi sonrası birkaç hafta içinde gebelik olup olmadığı belli olmaktadır. Bu süreç başarılı bir gebelik takibi ve doğumla sonuçlanabileceği gibi başarısız da sonuçlanabilmektedir. Bu durumda doktorunuzla tedavi süreci ve olası yan etkileri hakkında detaylı bilgi paylaşımı yapmanız gerekir. Ayrıca başarısız tüp bebek tedavisi sonrası sorunun hangi aşamadan kaynaklandığı tespit edilmelidir. Yapılan rutin testler harici çeşitli testler de uygulanabilmektedir. Bu testlerden bazıları aşağıdaki gibidir:

• Ultrasonografi
• HSG (Rahim filmi)
• Histeroskopi (kameralı rahim inceleme)
• Preimplantasyon (genetik tanı)
• Blastosist transferi

Tedaviniz başarısız sonuçlandığı taktirde yeni bir tedaviye başlamak için 1 ya da 2 ay beklenmesi yeterlidir. Anne adayının yaşı küçükse ve psikolojik olarak daha çok süreye ihtiyaç duyuyorsa, daha fazla beklemek de mümkündür. Ancak anne adayının yaşı 35’ten fazla ise bir sonraki tedavi için zaman kaybetmemesini öneririz.

Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “Tüp Bebek Nasıl Yapılır? Aşamaları ve Bilmeniz Gerekenler” hakkında en çok merak edilen ve araştırılan konular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek nasıl olur, aşamaları nelerdir ve başarısız bir tedavi sonrası bir sonraki tedavi süreci gibi konular hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz. Dilerseniz görüşmek için web sitemiz üzerinden randevu oluşturabilirsiniz.