Tüp bebek tedavisinin başarısını etkileyen birçok unsur vardır. Bunlar; sperm sayısı, yumurta kalitesi, rahmin durumu, doktor seçimi ve laboratuvar olarak sıralanabilir. Tüp bebek tedavisi başarısız olduğu noktada ise bu unsurların değerlendirilmesi gerekir. Genellikle tüp bebek tedavisinin yalnızca sağlıklı bir yumurta ile mümkün olacağı düşünülse de sperm kalitesi, bu süreçte önemli bir etkendir. Sağlıklı bir spermin şeklinin ve hareketinin normal olması gerekir. Ayrıca tekrarlayan düşük olguları incelendiğinde spermdeki DNA hasarlarının sıklıkla karşımıza çıktığını söylemek mümkündür. Bu kapsamda ise tüp bebek için sperm sayısı kaç olmalı konusu son derece önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu yazımızda ise tüp bebek tedavisinde sperm sayısı kaç olmalı, sperm sayısı başarıyı nasıl etkiler ve sperm sayısı düşükse tüp bebek tedavisi başarılı olur mu gibi konular ile ilgili bilgi sahibi olmanızı sağlayacak detaylı bilgiler vermeye çalışacağız.
Sperm Sayısı Tüp Bebek Başarısını Nasıl Etkiler?
Embriyo kalitesini etkileyen kriterlerden biri olan sperm kalitesi, çocuk sahibi olmak isteyen birçok kişi için son derece önemlidir. Bu kapsamda ise sperm kalitesi, embriyo kalitesini etkileyen en önemli etkenler arasında yer alır. Sperm kalitesi demek ejakülattaki sperm sayısı, spermin hareketliliği ve şekli anlamına gelir. Normal yollarla döllenmenin gerçekleşebilmesi için tüm bu özelliklerin optimal düzeyde olması önemli bir kriterdir. Bunun yanı sıra bazı hormonal bozukluklar ve testis hastalıkları gibi durumlarda sperm kalitesinde düşüş gözlemlenir. Özellikle 50 yaş üzeri erkeklerde bu durum oldukça yaygın görülür. Ancak sperm kalitesinin düşük olması bebek sahibi olmak için bir engel teşkil etmez. Spermin testisten aspirasyonla alındığı ve döllenmenin ICSI yöntemiyle gerçekleştirildiği tüp bebek işlemi, sperm kalitesi düşük erkeklerin de bebek sahibi olmasına yardımcı olabilmektedir.
Tüp Bebek Tedavisinde Minimum Sperm Sayısı Var mı?
Tüp bebek tedavisinden minimum sperm sayısının belirli bir rakamda olması son derece önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kriterleri kapsamında, semen analizinde en az 15 milyon/ml sperm sayısı normal kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra tüp bebek tedavisinde ise, minimum sperm sayısı konusunda net bir sınır çizgisi yoktur. Tüp bebek tedavisi sürecinde doktorlar, sperm sayısının yanı sıra hareketlilik, morfoloji ve diğer faktörleri de dikkate alarak etkili bir tedavi planlaması oluşturmaktadır. Bu kapsamda tüp bebeğe hareketli sperm sayısı 5 milyondan az olan, en az iki başarısız aşılama deneyimi olan, rahim tüp filminde her iki tüpü de kapalı olan ve yumurta rezervi ileri derecede düşük olan anne-baba adayları başvurabilmektedir.
Sperm Sayısı Düşükse Tüp Bebek Tedavisi Olunur mu?
Tüp bebek tedavisinde sperm sayısı düşük olduğunda uygulanabilecek tedaviler genel olarak aşağıdaki gibidir:
- Aşılama
Sperm sayısının düşük olduğu baba adayları için uygun tedavi yöntemlerinden biridir. Genellikle hafif oligospermi (sperm sayısı düşüklüğü) durumunda önerilir. Bunun nedeni ise aşılama yönteminde, döllenme sürecine yardımcı olmak için belirli sayıda sperm olmasıdır.
Aşılama yönteminde erkekten alınan semen örneği yıkanır ve aktif olmayan spermler çıkarılır. Sperm hücreleri doğrudan rahim içine yerleştirilen bir kateter ile rahime ulaştırılır.
- Mikroenjeksiyon (ICSI):
Yumurtanın içine spermin enjekte edilmesi ile işlem sonucunda döllenmenin sağlanması işlemi mikroenjeksiyon (intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu/ICSI) olarak ifade edilir. Bu tedavi yöntemi, olgun yumurtaların belirli işlemlerden geçmesi sonrası mikroenjeksiyon işlemine hazırlanma süreci ile devam eder.
Mikroenjeksiyon yönteminin ikinci aşamasında; sperm, mikroskop altında yumurta hücresinin içine enjekte edilir. İşlemden 17-18 saat sonra ise döllenme işleminin durumu kontrol edilir.
- Mikro TESE:
Mikro TESE, hiç sperm hücresi bulunmaması durumunda, mikroskobik operasyon ile testislerden alınan dokudan sperm elde edilmesi işlemidir. Mikro TESE işlemi, genel anestezi altında yapılmaktadır. Testis açılarak, sperm kanalları gözlemlenir ve genişlemiş dolgun sperm kanalları görüntülenerek içerisinden sperm elde edilebilir. Elde edilen sperm ise ICSI yöntemi ile yumurtanın içine enjekte edilebilir. Böylece döllenme oluşabilir.
- Sperm Donasyonu
Sperm donasyonu, başka bir erkeğin spermlerinin yumurta dölleme işleminde kullanılması olarak ifade edilir. Spermi olmayan, spermi kullanılamayan, elverişli olmayan veya hastalıklar nedeniyle spermin kullanımının sakıncalı olduğu durumlarda tercih edilebilir.
Sperm Kalitesini Artırmak için En İyi Yöntemler Nelerdir?
Sperm kalitesini etkileyen çeşitli unsurlar mevcuttur. Bunlar, detaylarıyla aşağıdaki gibidir:
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak:
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar hem erkekler hem de kadınlar için infertilitenin önde gelen nedenlerindendir. Kendinizi korumak için bu enfeksiyonların bulaşabileceği durumlardan kaçınmanız son derece önemlidir.
- Sağlıklı beslenmek:
Antioksidan içeren meyve ve sebzeleri tüketmek sperm kalitesinde önemli rol oynar.
- İdeal kiloyu korumak:
Aşırı kilo alımı ve obezite, sperm sayısını olumsuz etkilemektedir.
- Stresten uzak durmak:
Stres, cinsel sperm üretmek için gerekli hormonları olumsuz etkiler. Bu nedenle stresten uzak durmaya özen göstermek gerekir.
- Düzenli egzersiz:
Rutin olan fiziksel aktiviteler ihmal edilmemelidir. Hareketli bir yaşam tarzı benimsenmesi sperm kalitesi açısından son derece önemlidir.
Yaşlanmanın Sperm Sayısı Üzerindeki Etkisi
Yaşlanmanın sperm sayısı üzerindeki etkileri, birkaç farklı faktöre bağlı olarak gelişir. Bunlar, genel olarak aşağıdaki gibidir:
- Testosteron Seviyelerinin Düşmesi:
Yaş aldıkça, erkeklerin testosteron seviyeleri azalmaktadır. Bu durum, sperm üretimi için gerekli olan hormonların düzgün bir şekilde salınmasını önler ve sperm sayısının azalmasına sebep olur.
- Spermatogenez Sürecindeki Problemler:
Spermatogenez adı verilen süreçte çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Bu süreçte, sperm hücreleri bölünür ve bu bölünme işlemi sırasında genetik mutasyonlar oluşabilir. Genetik mutasyonlar, sperm kalitesini ve sayısını azaltarak infertiliteye sebep olur.
- DNA Hasarı:
Yaş alan erkeklerde DNA hasarının artması söz konusudur. Bu durum, sperm hücrelerinin yapısını bozar ve sperm sayısının azalmasına sebep olur.
- Genetik Faktörler:
Klinefelter sendromu gibi bazı genetik hastalıklar, erkeklerde düşük sperm sayısına neden olmaktadır. Bu nedenle bazı genetik faktörler, erkeklerin sperm sayısının azalmasına sebep olabilir.
Tüp Bebek Tedavisi Sperm Seçimindeki Kriterler Nelerdir?
Sperm seçiminde görünüş oldukça önemlidir. Dış görünüşü iyi olan spermler IMSI yöntemiyle yaklaşık 6000 kere daha fazla büyütülür. Bu sayede daha net görüntüler ile en iyi sperm seçilebilir. Seçilen sperm ile başarı oranları daha da artar.
Genel olarak sperm sayışı, mililitre başına 15 milyondan fazla ve Ph oranı 7.2 ile 8.0 aralığında olmalıdır. Ejakülasyon sonrası ilk bir saat içinde ise sperm hareketliliği olarak bilinen motilite miktarı %50’den fazla olması, yumurtayı dölleyebilmesi açısından son derece önemlidir.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “Tüp Bebek Tedavisinde Sperm Sayısı Ne Kadar Önemli?” hakkında en çok merak edilen ve araştırılan konular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek için sperm sayısı kaç olmalı, düşük olan sperm sayısı ile tüp bebek tedavisi süreci, sperm kalitesini artıracak yöntemler, sperm seçimindeki kriterler ve süreç hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz. Dilerseniz görüşmek için web sitemiz üzerinden randevu oluşturabilirsiniz.