Anti-müllerian hormon ya da bilinen kısaltılmış adı ile AMH kadın üreme sağlığı ile ilgili en önemli konular arasında yer alıyor. Bunun en önemli nedeni ise AMH hormonu seviyesini ölçmeyi sağlayan AMH testi sayesinde doğurganlık ile ilgili önemli bilgilerin elde edilebilmesidir. Erkekler ve kadınlar her ne kadar anatomik olarak benzer bir vücuda sahip olsalar da bazı noktalarda önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklardan biri de sahip olduğumuz üreme sistemidir. Ayrıca kadın ve erkeklerde üreme hücreleri de farklılık göstermektedir. Erkeklerde ergenlik döneminin başlamasıyla birlikte üreme hücresi olan sperm de üretilmeye başlar. Her ne kadar yaş ilerledikçe üretilen sperm hücresi sayısı azalsa da erkekler ilerleyen yaşlara kadar sperm hücresi üretmeye devam ederler. Ancak kadınlar için çok daha farklı bir durum söz konusudur. Kız bebekler dünyaya belirli bir sayıda yumurta hücresi ile gelirler ve ilerleyen yaşla birlikte yumurta rezervleri azalarak biter. Anti-müllerian hormon yani AMH ise anne karnından itibaren salgılanmaya başlayan ve menopoz dönemine kadar salgılanmaya devam eden bir hormondur. Yumurta rezervlerinin azalmasıyla birlikte ise AMH seviyelerinde de düşüş başlar. Bu yüzden doğal yollar ile bebek sahibi olmakta güçlük çeken kadınlarda AMH değerleri son derece önemlidir ve AMH nedir sorusu en çok merak edilen ve araştırılan sorular arasında yer almaktadır.
Yazımızda ise AMH hormonu ve AMH testi ile bilgi sahibi olmanızı sağlayacak konular hakkında detaylı bilgiler vermeye çalışacağız.
AMH Hormonu ve Üreme Sağlığı: Temel Bilgiler ve İşlevleri
Günümüzde neredeyse milyonlarca insan infertilite yani kısırlık tanısı alarak doğal yollar ile bebek sahibi olmakta zorluklar yaşamaktadır. İnfertilite genellikle erkek veya kadın üreme sisteminde bulunan sağlık problemlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Kadınlarda infertilitenin en önemli nedenlerinden biri ise yumurta rezervi düşüklüğüdür. AMH testi ise kadınlarda yumurta rezervlerinin durumunu gösteren bir çeşit hormon testidir. Ancak çoğu kişi AMH nedir sorusunun cevabını merak etmektedir. Anti-müllerian hormon yani AMH aslında hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunan bir hormondur. Gebelik sürecinde anne karnındaki fetüsün çift cinsiyetli olmasını önlemektedir. Sperm hücresi ve yumurta rahimde döllendikten sonra eğer fetüs erkek ise gebeliğin ilk haftalarında fetüsün testislerinden Anti-müllerian hormon yani AMH salgılanmaya başlar. Böylece müller adı verilen vajina ve rahim gibi kadın üreme organlarının gelişimini engellemiş olur.
Eğer anne karnındaki fetüs kız ise herhangi bir testis varlığı söz konusu olmadığı için AMH salgılanamaz ve kadın üreme sistemi organları oluşmaya başlar. Cinsiyeti belirleyen üreme organlarının oluşumundan sonra ise kız fetüste gebeliğin 36 haftasından itibaren AMH salgılanmaya başlar ve bu salınım menopoza kadar devam eder. Kadın üreme sisteminde AMH hormonunun önemli bir görevi bulunmaktadır. Bu hormon yumurtalıkların içerisinde yer alan yumurtaların büyüme hızını ve seçiciliğini belirlemektedir. Hangi yumurtanın döllenmek için hazır olduğu ya da hangi hızla olgunlaşacağı AMH hormonuna bağlıdır. Bu yüzden yumurtalıklardaki yumurta rezervlerine göre kadın vücudunda bulunan AMH hormonu seviyesi de değişkenlik gösterir. Yumurta rezervlerinin azalmasıyla birlikte kandaki AMH seviyesi de azalmaya başlar.
AMH Testi: Nasıl Yapılır ve Ne Zaman İstenir?
AMH nedir sorusunu genellikle AMH testi nasıl yapılır ve ne zaman istenir soruları takip eder. AMH hormonunun en önemli özelliği kadınlarda yumurta rezervleri ve üreme sağlığı hakkında son derece önemli ve detaylı bir bilgi sunmasıdır. Bu yüzden çiftler doğal yollar ile bebek sahibi olmakta zorluk yaşıyor ise yumurta rezervleri hakkında bilgi sahibi olabilmek için AMH testi istenir. Ayrıca AMH testi menopoz dönemi ile ilgili bilgi toplamak için de uygulanan bir testtir. Yumurta rezervi hakkında bilgi sahibi olmak infertilite tedavisi ya da yumurtalık ile ilgili sağlık problemlerinde gerekli tedaviyi sağlamak açısından son derece önemlidir.
AMH testi ile ilgili en çok merak edilen ve araştırılan soruların başında AMH testi nasıl yapılır ve ne zaman istenir sorusu gelmektedir. Bebek sahibi olmaya karar verdiğinizde ancak doğal yollarla gebeliğin oluşmaması durumunda doktorunuz sizden AMH testi isteyebilir. Ayrıca yumurtalık rezervleri ile ilgili bilgiye ihtiyaç duyulan her durumda AMH testi uygulanmaktadır. AMH testinin yapılabilmesi için özel bir zaman bulunmamaktadır. Kanda bulunan AMH seviyesi direkt olarak yumurtalıklarda bulunan yumurta sayısı ile ilgilidir. Bu yüzden yumurta rezervleri dışında herhangi bir şeyden etkilenmediği için herhangi bir günde ya da herhangi bir saatte AMH testi yapılabilir. Ayrıca damardan alınan kanda AMH değerinin incelenmesi ile yapılan son derece basit ve acısız bir testtir.
AMH Seviyeleri: Normal Aralıklar ve Anlamları
AMH hormonu ile ilgili belki de en çok merak edilen konulardan biri de test sonuçlarında çıkan AMH seviyelerinin anlamları konusudur. Anne karnında salgılanmayan hormon üreme çağının başlaması yani ergenlik dönemine kadar 50 ng/ml seviyesinde bulunur. Ancak üreme çağının başlamasıyla birlikte normal olarak kabul edilen seviye 1.5 ila 4 ng/ml seviyesindedir. Daha detaylı bir şekilde bakacak olursak;
- AMH > 4 ng/ml : Yüksek
- AMH 1.5-4 ng/ml : Normal
- AMH < 1.5 ng/ml : Düşük
- AMH <0.5 ng/ml : Çok Düşük olarak kabul edilmektedir.
Test sonucunda elde edilen değerler kadının yaşına göre değişkenlik gösterebilmektedir. Çünkü ilerleyen yaşla yumurta rezervlerinin azalması AMH hormonu seviyesinde de düşüşe neden olacaktır. Test sonuçlarının kabul edilenden daha yüksek olduğu durumlarda altında yatan nedenler araştırılır ve değerin düşmesi için gerekli tedavi uygulanır. Sonuçların olması gerekenden daha düşük olduğu durumlarda ise yumurta rezervlerindeki düşüş göz önüne alınarak eğer çift çocuk sahibi olmak istiyor ise gerekli tedavi yöntemleri göz önüne alınır.
AMH ve İnfertilite: Düşük AMH Seviyeleri ile İlişkili Sorunlar
Kanda bulunan AMH seviyesinin düşük olması kadınlarda yumurta rezervlerinde bulunan yumurta sayısının azalmaya başladığı anlamına gelmektedir. Bu yüzden doğal yollarla gebeliğin oluşmadığı durumlarda AMH testi istenir. Düşük AMH seviyesi her ne kadar gebeliğin oluşmayacağı anlamına gelmese de bebek sahibi olmak isteyen kadının artık acele etmesi gerektiğini göstermektedir. Eğer gebelik planı daha ilerleyen yıllarda düşünülüyor ise bu aşamada yumurta dondurma işlemi tercih edilebilir.
Son yıllarda yapılan araştırmalara göre infertilite yani kısırlık tanısı alan kadınların %10 ile %30’unda yumurta rezervi düşüklüğü yani AMH seviyesi düşüklüğü görülmüştür. Özellikle ilerleyen yaşla birlikte bu durumun görülme olasılığı daha da artmaktadır. Çünkü dünyaya belirli bir yumurta sayısı ile gelen kadınlarda ilerleyen yaşla birlikte yumurta sayısı azalmaktadır. Ayrıca erken menopoz durumunda da yumurta rezervlerinde düşüş söz konusudur. Yumurta rezervlerinin tekrar çoğalmasını sağlayacak ya da yumurtalık yaşlanmasını engelleyecek herhangi bir tedavi bulunmamaktadır. Günümüzde düşük AMH seviyesine sahip düşük yumurta rezervi tanısı alan birçok kadın tüp bebek tedavisi sayesinde bebek sahibi olabilmektedir.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “AMH nedir ” konusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan sorular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
