Hamile olduğunuzu öğrendiğinizde, hamileliğinizi hafta hafta planlamaya başlayabilirsiniz. Her gün sağlıklı bir hamilelik hakkında ve gebelik takibi konusunda daha fazla sorunuz olabilir. Ne yemeliyim? Egzersiz yapabilir miyim? Ne tür doğum öncesi testleri düşünmeliyim? Gebelik takibi sürecini nasıl takip edebilirim?
Çoğul gebelik yaşıyorsanız da hafta hafta hamileliğiniz hakkında daha fazla sorunuz olabilir. Ne kadar kilo almalıyım? Erken doğumu nasıl önleyebilirim? Yatak istirahati gerekecek mi?
Gebelik takibi sürecinde izleyeneceğiniz adımları, beslenmede yapılması ve yapılmaması gerekenleri öğrenmeniz ve egzersizden sırt ağrısına ve sekse kadar diğer sağlıklı hamilelik sorunları hakkında temel bilgileri edinmeniz için size bir kılavuz hazırladık.
1. Trimester Gebelik: Ne Beklemeliyim?
Gebeliğin ilk üç aylık dönemi bunaltıcı olabilir. Bu heyecan verici dönemde yaşayabileceğiniz değişiklikleri ve kendinize nasıl bakacağınızı anlamanız önem taşır.
Hamileliğin ilk birkaç ayı – ilk üç aylık dönem – hem siz hem de bebeğiniz için hızlı değişikliklerle işaretlenir.
Sizin için ilk üç aylık dönemdeki fiziksel değişiklikler göğüslerde hassasiyet, yorgunluk ve mide bulantısını içerebilir. Duygularınız heyecandan endişeye kadar değişebilir. Bebeğiniz için ilk üç aylık dönem, hızlı büyüme ve gelişme zamanıdır. Bebeğinizin beyni, omuriliği ve diğer organları oluşmaya başlar ve bebeğinizin kalbi atmaya başlar. Bebeğinizin el ve ayak parmakları bile şekillenmeye başlar.
Gebeliğin ilk üç aylık dönemi, görünmez ama şaşırtıcı bir dönüşümle işaretlenir. Ve hızlı bir şekilde olur. İlk üç aylık dönemde ne gibi fiziksel ve duygusal değişikliklerin beklendiğini bilmek, önümüzdeki ayları güvenle karşılamanıza yardımcı olabilir.
Vücudunuzdaki Değişiklikler
İlk hamilelik belirtisi adet gecikmesi olabilir ancak önümüzdeki haftalarda aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka fiziksel değişiklikler de bekleyebilirsiniz:
- Hassas, şişmiş göğüsler. Gebe kaldıktan kısa bir süre sonra, hormonal değişiklikler göğüslerinizi hassaslaştırabilir veya ağrıtabilir. Vücudunuz hormonal değişikliklere uyum sağladığından, rahatsızlık birkaç hafta sonra azalacaktır.
- Kusma ile veya kusma olmadan mide bulantısı. Günün veya gecenin herhangi bir saatinde ortaya çıkabilen sabah bulantısı, genellikle hamile kaldıktan bir ay sonra başlar. Bunun nedeni yükselen hormon seviyeleri olabilir. Mide bulantısını hafifletmeye yardımcı olmak için aç kalmaktan kaçının. Her 1-2 saatte bir yavaş ve az miktarda yiyin. Yağ oranı düşük yiyecekleri seçin. Mide bulantınızı daha da kötüleştiren yiyeceklerden veya kokulardan kaçının. Bol sıvı tüketin. Zencefil içeren yiyecekler yardımcı olabilir. Bulantı ve kusmanız şiddetli ise doktorunuza başvurun.
- Sık idrara çıkma. Kendinizi normalden daha sık idrar yaparken bulabilirsiniz. Hamilelik sırasında vücudunuzdaki kan miktarı artar ve böbreklerinizin fazla sıvı işlemesine ve mesanenize fazla sıvı göndermesine neden olur.
- Tükenmişlik. Hamileliğin erken döneminde, progesteron hormonu seviyeleri yükselir – bu da sizi çok uyumaya yönlendirebilir. Bu durum geçicidir ama siz olabildiğince dinlenin. Sağlıklı bir diyet ve egzersiz enerjinizi artırabilir.
- Yiyecek istekleri ve isteksizlikleri. Hamileyken belirli kokulara karşı daha hassas hale gelebilirsiniz ve tat alma duyunuz değişebilir. Hamileliğin diğer semptomlarının çoğu gibi, yiyecek tercihleri de hormonal değişikliklere bağlı olabilir.
- Göğüste ağrılı yanma hissi. Hamilelik hormonları mideniz ve yemek borunuz arasındaki kapağı gevşeterek mide asidinin yemek borunuza sızmasına ve mide ekşimesine neden olabilir. Mide ekşimesini önlemek için küçük, sık öğünler yiyin ve kızarmış yiyeceklerden, turunçgillerden, çikolatadan ve baharatlı veya kızarmış yiyeceklerden kaçının.
- Kabızlık. Progesteron hormonunun yüksek seviyeleri, yiyeceklerin sindirim sisteminizdeki hareketini yavaşlatarak kabızlığa neden olabilir. Demir takviyeleri soruna katkıda bulunabilir. Kabızlığı önlemek veya rahatlatmak için diyetinize bol miktarda lif ekleyin ve bol miktarda sıvı, özellikle su ve kuru erik veya diğer meyve suları için. Düzenli fiziksel aktivite de yardımcı olur.
Duygularınızdaki Değişiklikler
Hamilelik sizin mutlu, endişeli, canlanmış ve bitkin hissetmenize neden olabilir – bazen tüm bu duyguları aynı anda yaşarsınız! Hamile kalmaktan heyecan duysanız bile, yeni bir bebek hayatınıza duygusal stres katabilir.
Bebeğinizin sağlığı, ebeveynliğe uyum sağlamanız ve çocuk yetiştirmenin mali zorluğu konusunda endişelenmeniz doğaldır. Çalışıyorsanız, ailenizin ve kariyerinizin taleplerini nasıl dengeleyeceğiniz konusunda endişelenebilirsiniz. Ayrıca ruh hali değişimleri yaşayabilirsiniz. Hissettiğiniz her şey normaldir. Kendinize iyi bakın. Anlayış ve teşvik için sevdiklerinizle iletişim kurun. Ruh hali değişiklikleriniz şiddetli veya yoğun hale gelirse, doktorunuza danışın.
İlk Üç Ayda Yapmanız Gerekenler
- Henüz bir COVID-19 aşısı olmadıysanız, aşı olun. Çalışmalar, COVID-19 aşılarının hamile kadınlar veya bebekleri için ciddi bir risk oluşturmadığını göstermiştir. Aşılama, hamile kadınların bebeklerini koruyan antikorlar oluşturmasına yardımcı olabilir. Mümkünse sizinle birlikte yaşayan kişilerin de COVID-19 aşısı olması gerekir.
- İster bir aile doktoru, doğum uzmanı, hemşire-ebe veya başka bir hamilelik uzmanı olsun, sağlık uzmanınız hamileliğiniz boyunca sizi tedavi edecek, bilgi verecek ve güvence altına alacaktır.
- İlk ziyaretiniz genel sağlığınızı değerlendirmeye, risk faktörlerini belirlemeye ve bebeğinizin gebelik yaşını belirlemeye odaklanacaktır. Doktorunuz, sağlık geçmişiniz hakkında ayrıntılı sorular soracaktır. Sizinle ilgili hertürlü bilgiyi çekinmeden paylaşın.
- Size kromozomal anormallikler için ilk trimester taraması hakkında bilgi verilecektir, bu tetkikler sizin bebeğinizle ilgili gerçeğe en yakın bilgiyi edinmeniz içindir.
- İlk ziyaretten sonra, muhtemelen hamileliğin ilk 30 haftası için her üç haftada bir kontrol planlamanız istenecektir. Bununla birlikte, sağlığınıza ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak daha fazla veya daha az sıklıkta randevu almanız gerekebilir. Bu randevular sırasında hamilelik, doğum veya yeni doğmuş bir bebekle yaşam hakkında sahip olabileceğiniz endişeleri veya korkuları tartışın. Unutmayın, hiçbir soru aptalca veya önemsiz değildir ve cevaplar kendinize ve bebeğinize bakmanıza yardımcı olabilir.
2. Trimester Gebelik: Ne Beklemeliyim?
Hamileliğin ikinci üç aylık dönemi genellikle en keyifli olanıdır. Sık görülen semptomları nasıl gidereceğinizi öğrenin – ve bebek büyüdükçe ortaya çıkacak olan şikayetlere karşı kendinizi hazırlamaya çalışın
Gebeliğin ikinci üç aylık dönemi genellikle yenilenmiş ve ferah hissedilen bir dönemdir. Mide ve barsak problemleri genellikle geçmiş olur ve bebeğiniz henüz küçük olduğu için sizi çok rahatsız etmez.
Vücudunuzdaki Değişiklikler
Hamileliğin ikinci üç aylık döneminde, aşağıdakileri içeren fiziksel değişiklikler yaşayabilirsiniz:
- Büyüyen göbek ve göğüsler. Rahminiz bebeğe yer açmak için genişledikçe karnınız büyür. Göğüsleriniz de kademeli olarak büyümeye devam edecektir. Geniş askılı destekleyici bir sutyen veya spor sutyeni olmazsa olmazlardandır.
- Braxton Hicks kasılmaları. Bu hafif, düzensiz kasılmaları karnınızda hafif bir sıkışma olarak hissedebilirsiniz. Öğleden sonra veya akşam, fiziksel aktiviteden sonra veya cinsel ilişkiden sonra ortaya çıkma olasılıkları daha yüksektir. Kasılmalar düzenli hale gelirse ve gücü giderek artıyorsa doktorunuza başvurun. Bu erken doğum belirtisi olabilir.
- Cilt değişiklikleri. Hamilelik sırasındaki hormonal değişiklikler, cildinizdeki pigment taşıyan hücrelerde (melanin) bir artışı uyarır. Sonuç olarak, yüzünüzde kahverengi lekeler (melazma) fark edebilirsiniz. Ayrıca karnınızın aşağısında koyu bir çizgi görebilirsiniz (linea nigra). Bu cilt değişiklikleri yaygındır ve genellikle doğumdan sonra kaybolur. Ancak güneşe maruz kalmak sorunu ağırlaştırabilir. Dışarıda olduğunuzda güneş kremi kullanın. Ayrıca karnınız, göğüsleriniz, kalçalarınız veya uyluklarınız boyunca kırmızımsı kahverengi, siyah, gümüş veya mor çizgiler (çatlak işaretleri) fark edebilirsiniz.
- Burun problemleri. Hamilelik sırasında hormon seviyeleriniz yükselir ve vücudunuz daha fazla kan yapar. Bu, mukoza zarlarınızın kolayca şişmesine ve kanamasına neden olur. Burnunuzda tıkanıklık ve burun kanamasına neden olabilir. Tuzlu su damlaları veya tuzlu su ile durulama, bu tıkanıklığı gidermeye yardımcı olabilir. Ayrıca bol sıvı tüketin, nemlendirici kullanın ve cildinizi nemlendirmek için burun deliklerinizin kenarlarına vazelin sürün.
- Diş sorunları. Hamilelik, diş etlerinizin diş ipi kullanımına ve fırçalamaya karşı daha hassas hale gelmesine neden olarak küçük kanamalara neden olabilir. Tuzlu suyla durulamak ve daha yumuşak bir diş fırçasına geçmek tahrişi azaltabilir. Sık kusma da diş minenizi etkileyebilir ve sizi çürüklere karşı daha duyarlı hale getirebilir. Hamilelik sırasında diş bakımınıza özen gösterdiğinizden emin olun.
- Baş dönmesi. Hamilelik, baş dönmesine neden olabilecek dolaşım değişikliklerine neden olur. Baş dönmesi sorunu yaşıyorsanız bol sıvı tüketin, uzun süre ayakta durmaktan kaçının ve ayağa kalkarken veya pozisyon değiştirirken yavaş hareket edin. Başınız döndüğünde yan tarafınıza yatın.
- Bacak ağrısı. Bacak krampları hamilelik ilerledikçe sık görülür ve genellikle geceleri ortaya çıkar. Bunları önlemek için yatmadan önce baldır kaslarınızı esnetin, fiziksel olarak aktif kalın ve bol sıvı tüketin. Rahatlık, destek ve kullanışlılığı göz önünde bulunduran ayakkabıları seçin. Bacak krampı gelirse, etkilenen taraftaki baldır kasını gerin. Sıcak bir duş ve ılık bir banyo da size yardımcı olabilir.
- Vajinal akıntı. Yapışkan, berrak veya beyaz bir vajinal akıntı fark edebilirsiniz. Bu normaldir. Akıntı kötü kokuyorsa, olağandışı renkteyse veya vajinal bölgenizde ağrı, sızı veya kaşıntı eşlik ediyorsa, doktorunuza başvurun. Bu vajinal bir enfeksiyonun göstergesi olabilir.
- İdrar yolu enfeksiyonları. Bu enfeksiyonlar hamilelik sırasında yaygındır. Geciktirilemeyecek kadar güçlü bir idrar yapma isteğiniz, idrar yaparken keskin bir ağrınız, bulanık veya güçlü bir kokuya sahip idrarınız veya ateşiniz veya sırt ağrınız varsa, doktorunuza başvurun. Tedavi edilmediği takdirde, idrar yolu enfeksiyonları şiddetli hale gelebilir ve böbrek enfeksiyonuna neden olabilir.
Duygularınızdaki Değişlikler
İkinci üç aylık dönemde, daha az yorgun hissedebilirsiniz. Doğum derslerine bakın. Bebeğiniz için bir doktor bulun. Emzirme hakkında okuyun. Bebek doğduktan sonra çalışacaksanız, işvereninizin doğum izni politikasını öğrenin ve çocuk bakım seçeneklerini araştırın.
Doğum veya yaklaşan ebeveynlik hakkında endişelenebilirsiniz. Endişenizi hafifletmek için mümkün olduğunca çok şey öğrenin. Bebeğinize en iyi başlangıcı sağlayacak sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmaya odaklanın.
İkinci Üç Ayda Yapmanız Gerenler
- Henüz bir COVID-19 aşısı almadıysanız, aşı olun. COVID-19 aşıları, COVID-19 virüsü ile enfeksiyona neden olmaz. Çalışmalar, COVID-19 aşılarının hamile kadınlar veya bebekleri için ciddi bir risk oluşturmadığını göstermiştir. Aşılama, hamile kadınların bebeklerini koruyan antikorlar oluşturmasına yardımcı olabilir. Mümkünse sizinle birlikte yaşayan kişilerin de COVID-19 aşısı olması gerekir.
- Doğum öncesi randevularınız, bebeğinizin büyümesine ve hamileliğin ikinci üç aylık döneminde herhangi bir sağlık sorununun tespit edilmesine odaklanır. Doktorunuz, kilonuzu ve kan basıncınızı kontrol eder.
- Sizi ilgilendiren herhangi bir belirti veya semptomları doktorunuza anlattığınızdan emin olun. Doktorunuzla iletişimde olmak endişelerinizi de rahatlatacaktır.
3. Trimester Gebelik: Ne Beklemeliyim?
Gebeliğin üçüncü üç aylık dönemi yorucu ve rahatsız edici olabilir. Doğuma doğru yaklaşırken semptomları ve endişeyi gidermeye yardımcı olacak konuları sizin için sıraladık.
Hamileliğin üçüncü üç aylık dönemi fiziksel ve duygusal olarak zorlayıcı olabilir. Bebeğinizin boyu ve pozisyonu rahat etmenizi zorlaştırabilir. Hamilelikten bıkmış ve bir sonraki aşamaya geçmek için istekli olabilirsiniz. Çok uzun süre doğuma odaklanmış bir şekilde yaşarsanız, doğum sorunsuz ve bebek sağlıklı bile olsa doğum sonu hayal kırıklığı yaşayabilirsiniz.
Hamileliğinizin sonunu dört gözle beklerken pozitif kalmaya çalışın. Yakında bebeğinizi kucağınıza alacaksınız! Bu arada neler beklenebilir.
Vücudunuzdaki Değişiklikler
Hamileliğiniz ilerledikçe bebeğinizin hareketleri daha belirgin hale gelecektir. Bu heyecan verici duyumlara genellikle artan rahatsızlık ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer belirti ve semptomlar eşlik eder:
- Braxton Hicks kasılmaları. Bu hafif, düzensiz kasılmaları karnınızda hafif bir sıkışma olarak hissedebilirsiniz. Öğleden sonra veya akşam, fiziksel aktiviteden sonra veya cinsel ilişkiden sonra ortaya çıkma olasılıkları daha yüksektir. Bu kasılmalar aynı zamanda daha sık meydana gelme ve doğum tarihinize yaklaştıkça güçlenme eğilimindedir. Kasılmalar düzenli hale gelirse ve gücü giderek artıyorsa, sağlık uzmanınıza başvurun.
- Sırt ağrıları Hamilelik hormonları, özellikle pelvik bölgede kemiklerinizi yerinde tutan bağ dokusunu gevşetir. Bu değişiklikler sırtınızı zorlayabilir ve genellikle hamileliğin üçüncü üç aylık döneminde rahatsızlığa neden olur. Otururken, sırt desteği iyi olan sandalyeler seçin. Düzenli egzersiz yapın. Düşük topuklu – ancak düz olmayan – iyi desteği olan ayakkabılar giyin. Şiddetli veya kalıcı ağrınız varsa, sağlık uzmanınıza başvurun.
- Nefes darlığı. Akciğerlerinize genişlemek için daha fazla alan sağlamak için iyi bir duruş uygulayın.
- Göğüste ağrılı yanma hissi. Hamilelik hormonları mideniz ve yemek borunuz arasındaki kapağı gevşetir. Bu, mide asidinin yemek borunuza geri akmasına ve mide ekşimesine neden olabilir. Mide yanmasını önlemek için küçük, sık öğünler yiyin. Ayrıca kızarmış yiyeceklerden, turunçgillerden, çikolatadan ve baharatlı veya kızarmış yiyeceklerden kaçının.
- Örümcek damarları, varisli damarlar ve hemoroidler. Artan kan dolaşımı yüzünüzde, boynunuzda ve kollarınızda küçük kırmızı-morumsu damarların görünmesine neden olabilir. Kızarıklık genellikle doğumdan sonra kaybolur. Bacaklarınızda şişmiş ve varisli damarlar da fark edebilirsiniz. Rektal bölgenizde (hemoroid) ağrılı, kaşıntılı varisler de oluşabilir. Şişmeyi hafifletmek için, egzersiz yapın ve bacaklarınızı sık sık yükseltin, diyetinize bol miktarda lif ekleyin ve bol miktarda sıvı için..
- Sık idrara çıkma. Bebeğiniz pelvisinizde daha derine indikçe, mesaneniz üzerinde daha fazla baskı hissedeceksiniz. Kendinizi daha sık idrar yaparken bulabilirsiniz. Bu ekstra basınç, özellikle gülerken, öksürürken, hapşırırken, eğilirken veya kaldırırken idrar kaçırmanıza neden olabilir. Amniyotik sıvı (bebeğin sıvısı ) sızdırdığınızı düşünüyorsanız, doktorunuza başvurun.
Duygularındaki Değişiklikler
Beklenti arttıkça, doğumla ilgili korkular daha kalıcı hale gelebilir. Ne kadar acıtacak? Ne kadar sürecek? Nasıl başa çıkacağım?
Henüz yapmadıysanız, doğum dersleri almayı düşünün. Ne bekleyeceğinizi öğrenecek ve heyecanınızı ve endişelerinizi paylaşan başkalarıyla tanışacaksınız. Olumlu doğum deneyimleri olan diğer kişilerle konuşun ve doktorunuzla doğum seçenekleriniz hakkında danışın.
Özellikle bu ilk bebeğinizse endişeli hissedebilirsiniz. Sakin kalmak için düşüncelerinizi bir günlüğe yazın. Önceden plan yapmak da yararlıdır. Emzirmek, bebek bakımı gibi konuları öğrenmeye çalışın.
Doğum Öncesi Ne Yapmam Gerekir?
- Üçüncü üç aylık dönemde, doktorunuz sizden daha sık kontroller için gelmenizi isteyebilir – belki 32. haftadan başlayarak iki haftada bir ve 36. haftadan itibaren her hafta.
- Önceki ziyaretlerde olduğu gibi, doktorunuz kilonuzu ve kan basıncınızı kontrol edecek ve yaşadığınız herhangi bir belirti veya semptomu soracaktır.
- Henüz bir COVID-19 aşısı almadıysanız, aşı olun. COVID-19 aşıları, COVID-19 virüsü ile enfeksiyona neden olmaz. Çalışmalar, COVID-19 aşılarının hamile kadınlar veya bebekleri için ciddi bir risk oluşturmadığını göstermiştir. Aşılama, hamile kadınların bebeklerini koruyan antikorlar oluşturmasına yardımcı olabilir. Mümkünse sizinle birlikte yaşayan kişilerin de COVID-19 aşısı olması gerekir.
- Ayrıca, her hamilelikte bir doz tetanoz toksoid, azaltılmış difteri toksoid ve aselüler boğmaca (Tdap) aşısı önerilir Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli koşullar için tarama testlerine ihtiyacınız olabilir.
- Gestasyonel diyabet. Bu, bazen hamilelik sırasında gelişen bir diyabet türüdür. Hızlı tedavi ve sağlıklı yaşam tarzı seçimleri, kan şekeri seviyenizi yönetmenize ve sağlıklı bir bebek doğurmanıza yardımcı olabilir.
- Demir eksikliği anemisi. Demir eksikliği anemisi, vücudunuzun dokularına yeterli oksijeni taşımak için yeterli sağlıklı kırmızı kan hücreniz olmadığında ortaya çıkar. Anemi, kendinizi çok yorgun hissetmenize neden olabilir. Anemiyi tedavi etmek için demir takviyesi almanız gerekebilir.
- B Grubu streptokok. B Grubu streptokok, vajina veya rektumda yaşayabilen bir bakteri türüdür. Doğum sırasında maruz kalınırsa bebeğiniz için ciddi bir enfeksiyona neden olabilir. B grubu streptokok için testiniz pozitif çıkarsa doktorunuz doğum sırasında antibiyotik önerecektir.
- Doktorunuz ayrıca bebeğinizin boyutunu ve kalp atış hızını kontrol edecektir. Hamileliğinizin sonlarına doğru, ayrıca bebeğinizin pozisyonunu kontrol edecek ve bebeğinizin hareketlerini soracaktır. Doğuma hazırlanırken doğum eylemi ve ağrı yönetimi ile ilgili tercihlerinizi de sorabilir. Doğum eylemi ve doğumla ilgili doktorunuzla konuşmak sizi rahatlatır. Planınızı doktorunuzla gözden geçirin, ancak birçok şeyin bu planların değişmesine neden olabileceğini unutmayın.
Doğum tarihiniz yaklaştıkça soru sormaya devam edin. Ne bekleyeceğinizi bilmek, en olumlu doğum deneyimine sahip olmanıza yardımcı olabilir.