Tüp bebek tedavisi yakaladığı başarı oranı sayesinde doğal yollar ile bebek sahibi olamayan çiftlere umut olmakta ve onların bebek sahibi olmasına olanak sağlamaktadır. Tüp bebek tedavisi en basit tanımı ile anne adayından alınan yumurta ile baba adayından alınan sperm hücresinin laboratuvar ortamında döllenmesi ve elde edilen embriyonun anne adayının rahmine transfer edilmesi işlemidir. Her ne kadar basit bir işlem gibi görünse de doğal yollarla oluşan gebeliklerde nasıl ki birçok faktörün bir araya gelmesi gerekiyor ise tüp bebek tedavisinde de benzer adımlar izlenerek gebeliğin oluşması sağlanır. Birkaç aşamadan oluşan tüp bebek tedavisinde her aşama ayrı bir önem taşımaktadır. Ancak en önemli aşamalardan biri elde edilen embriyonun anne rahmine transferi yani embriyo transferi aşamasıdır. Tüp bebek tedavisi uygulayan çiftlerin karşısına bu süreçte bir seçenek çıkabilir. Bu seçenek ise embriyo dondurma işlemidir.
Embriyo dondurma işlemi adından da anlaşılacağı üzere en basit tanımı ile laboratuvar ortamında elde edilen embriyoların dondurularak saklanması işlemidir. Bu işlem yaklaşık olarak son 25 yıldır tüp bebek tedavisinde kadınların doğurganlığını arttırmak amacı ile uygulanan bir işlemdir. Özellikle gelişen teknolojiyle birlikte son zamanlarda daha da çok tercih edilmektedir.
Embriyo Dondurma: Neden ve Kimler İçin Uygun Bir Seçenektir?
Tüp bebek tedavisinde başarı oranını arttırabilmek için anne adayından en kaliteli yumurta elde edilmeye çalışılır. Bu yüzden tüp bebek tedavisine ilk aşama olarak yumurtalıkların uyarılması ile başlanır. Anne adayına verilen ilaçlar ile anne adayının yumurtalıkları uyarılır ve yumurtaların olgunlaşması sağlanarak kalitesinin artması sağlanır. Sonrasında ise çatlatma iğnesi olarak bilinen uygulama ile döllenme için hazır hale gelen yumurtalar toplanır. Kısacası tüp bebek tedavisinde elde edilen embriyo en kaliteli yumurtalardan ve sperm hücrelerinden elde edilmektedir. Ülkemizde yasal olarak tüp bebek tedavisinde embriyo transferi Sağlık Bakanlığı tarafınca çıkarılan yasa ile 35 yaş altı kadınlarda 1. ve 2. denemede 1’er embriyo transferi, 35 yaş ve üzeri kadınlarda ise 2 embriyo transferi ile sınırlandırılmıştır. Bu yüzden embriyo transferi genellikle tüp bebek tedavisi sırasında transfer sonrası kullanılmayan embriyo kalmış ise tercih edilen bir uygulamadır.
Embriyo dondurma genellikle tüp bebek tedavisinde tercih edilen bir uygulama olsa da bazı durumlarda çiftler embriyo dondurmayı tercih edebilmektedir. Bunları maddeler halinde sıralayacak olursak:
- Tüp bebek tedavisinde yumurtalıkların uyarılması aşamasında OHSS yani aşırı uyarılma sendromu riski bulunan kadınlarda daha sonra kullanılmak üzere,
- Ailede erken menopoz hikayesi bulunması durumunda,
- Tüp bebek tedavisi sonrasında düşük söz konusu ise ve sonrasında tekrar tüp bebek denenecek ise,
- Yumurta rezervi düşüklüğü varsa ya da yumurta rezervlerini etkileyebilecek herhangi bir tıbbi müdahale söz konusuysa,
- Anne adayı çikolata kisti gibi üreme sistemini etkileyebilecek cerrahi bir operasyon geçirecekse,
- Çift şu an için çocuk sahibi olmayı planlamıyor ancak ilerleyen yaşlarda zorluklarla karşılaşmadan çocuk sahibi olmak istiyor ise embriyo dondurma işlemini tercih edebilirler.
Embriyo Dondurma Süreci
Embriyo dondurma işlemi ile ilgili en çok merak edilen ve araştırılan konulardan biri embriyo dondurma süreci konusudur. Günümüzde embriyo dondurma yavaş dondurma ya da hızlı dondurma gibi iki farklı yöntem ile sağlanabilmektedir. Embriyo işlemi için hangi yöntemin kullanılacağına karar verilirken dondurulacak embriyo sayısı, embriyonun kalitesi ya da hastanın embriyo dondurma sebebi gibi birçok faktöre karar verilmektedir. Ancak embriyo dondurmak için dünyada en son kullanılan teknoloji vitrifikasyon yöntemidir. İngilizcede camlaştırarak dondurma anlamına gelen bu yöntemde embriyo özel bir sıvı kullanarak embriyonun etrafında cama benzer bir yapı oluşturarak aniden dondurulmasıdır.
Dondurma işlemi yapıldıktan sonra embriyolar -196 derecelik bir ortamda, sıvı nitrojen içeren özel tanklara koyularak saklanmaktadır. Her bir embriyonun ayrı olarak korunmaya alındığı bu tanklar her hastaya özel olarak tahsis edilmektedir. Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre embriyolar doğru şekilde dondurulduğunda ve saklandığında 10-15 sene sonrasında bile bebek sahibi olma şansı sunmaktadır. Ancak Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan düzenlemelere göre ülkemizde dondurulmuş embriyolar 5 sene boyunca saklanabilmektedir.
Embriyo Dondurma ve Tedavi Başarısı
Embriyo dondurma işlemi ile ilgili belki de en çok merak edilen konu transfer sonrasında tedavinin başarıya ulaşması konusudur. Çiftler dondurulmuş embriyo ile bebek sahibi olmaya karar verdiklerinde çözülme işlemi uygulanan embriyolarda canlılık oranı %98 ila %99’ları bulabilmektedir. Bu yönü ile aslında dondurulmuş embriyonun yeni döllenmiş bir embriyodan farkı yoktur diyebiliriz. Ancak bu canlılık oranını yakalayabilmek için gelişmiş teknolojik sistemlere sahip ve güvenilir bir tüp bebek merkezi ile çalışmak son derece önemlidir. Öyle ki tüp bebek tedavisinde olduğu gibi embriyo dondurma ve transferi sürecinde de seçilen tüp bebek merkezi başarı oranını direkt olarak etkilemektedir. Bu önemli faktör dışında dondurulmuş embriyo ile bebek sahibi olmanın başarı şansı tüp bebek tedavisiyle bebek sahibi olma şansı ile aynıdır diyebiliriz. Çünkü taze embriyo ile yapılan tüp bebek tedavisinin ve dondurulmuş embriyo ile yapılan tedavinin herhangi bir farkı bulunmamaktadır.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda “embriyo dondurma” konusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan sorular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve embriyo dondurma hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
