Tüp bebek tedavisinin aşamalarından biri olan yumurta toplama işlemi, tedaviye karar veren ya da yeni başlayan çiftlerin en çok merak ettikleri konular arasında yer almaktadır. Günümüzde farklı nedenlere bağlı olarak neredeyse milyonlarca insan doğal yollar ile bebek sahibi olamamaktadır. Çiftlerin herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmadan, bir yıl boyunca cinsel ilişkiye girmesine rağmen gebeliğin oluşmaması durumu ise Dünya Sağlık Örgütü tarafından infertilite yani bilinen adı ile kısırlık olarak tanımlanmaktadır. Bilim insanları uzun yıllardır yaptıkları çalışmalar sonucunda bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin hayallerine kavuşmalarını sağlayacak yardımcı üreme teknikleri geliştirmişlerdir. Bu yardımcı üreme tekniklerinden biri de tüp bebek tedavisidir. Gebeliğin oluşması için birçok faktörün bir araya gelmesi ve uyum içerisinde çalışması gerekmektedir. Tüp bebek tedavisi ise en basit anlatımı ile uygun ortamı ve şartları sağlayarak, anne adayından alınan yumurta ile baba adayından alınan sperm hücresinin laboratuvar ortamında dölleyerek, rahme transferinden sonra gebeliğin oluşumunu sağlamaktır. Nasıl ki doğal yollar ile gebeliğin oluşması için belirli şartların bir araya gelmesi gerekiyor ise tüp bebek tedavisinde de aynı şartlar sağlanmaya çalışılır. Bu yüzden tüp bebek tedavisi de birkaç aşamadan oluşmaktadır. Gebeliğin oluşabilmesi için en önemli aşamalardan biri ise anne üreme hücresi yumurta ve baba üreme hücresi spermin elde edilmesidir. Bu yüzden tüp bebek tedavisi söz konusu olduğunda yumurta toplama işlemi nedir ya da yumurta toplama işlemi ne zaman yapılır soruları en çok merak edilen ve araştırılan konular arasında yer almaktadır.
Yazımızda ise yumurta toplama işlemi hakkında detaylı bilgi sahibi olmanızı sağlayacak, tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi nedir, ne zaman gerçekleştirilir ve nasıl gerçekleştirilir soruları hakkında bilgi vermeye çalışacağız.
Tüp Bebek Tedavisinde Yumurta Toplama İşlemi
Gebeliğin oluşabilmesi için her ne kadar birçok faktörün bir araya gelmesi gerekse de esas olarak iki önemli şey vardır. Bunlar kadın üreme hücresi yumurta ve erkek üreme hücresi spermin mutlaka var olmasıdır. Yumurta veya spermin olmaması durumunda gebeliğin oluşabilmesi mümkün değildir. Bu yüzden tüp bebek tedavisinde de en önemli aşamalardan biri yumurta toplama işlemidir.
Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemini daha iyi anlayabilmek için ise tüp bebek tedavisi aşamalarına kısaca göz atmak gerekir:
- Ön görüşme, ilk muayene ve testler: Tüp bebek tedavisinin bu ilk aşamasında doktor, çift ile gerekli görüşmeleri yaparak öncelikle çiftin tıbbi öyküsünü dinler. Sonrasında ise gerçekleştirdiği muayeneler ve testler sonucunda, gebeliğin doğal yollar ile oluşmasına engel olan durumu tespit etmeye çalışır. Bu aşamada bütün detayların belirlenmesi, tedavinin başarılı bir şekilde sonuçlanması açısından son derece önemlidir.
- Yumurtaların uyarılması: Anne adayının tüp bebek tedavisi için gerekli ilk ilaçları kullanmaya başlaması ile bu aşama aslında tüp bebek tedavisinin ilk aşaması olarak kabul edilmektedir. Kadın üreme sisteminde yer alan yumurtalar, adet döngüsüyle birlikte büyüyerek olgunlaşır ve sonrasında çatlayarak fallop tüplerine salınır. Tüp bebek tedavisinde ise başarı oranını arttırmak için fazla sayıda kaliteli yumurtaya ihtiyaç vardır. Bu yüzden kullanılan hormonlu ilaçlar ile yumurtalıkların uyarılması sağlanarak daha fazla yumurtanın olgunlaşması ve elde edilmesi sağlanır.
- Yumurta toplama işlemi: Yumurtaların uyarılması ile birlikte olgunlaşan yumurtalar istenilen olgunluğa eriştikten sonra fallop tüplerine salınımı sağlamak için çatlatma iğnesi adı verilen iğne uygulanır. Sonrasında ise yumurta toplama işlemi gerçekleştirilerek olgunlaşan yumurtalar anne adayından alınır. Aynı gün içerisinde döllenmenin sağlanabilmesi için ayrıca baba adayından da sperm hücresi istenir.
- Döllenmenin sağlanması: Yumurta toplama işlemi sonrasında elde edilen yumurtalar ve sperm hücreleri laboratuvar ortamında döllenir. Böylelikle embriyo elde edilerek gebeliğin oluşumu sağlanır.
- Embriyo transferi: Elde edilen embriyo, laboratuvarda hazırlanan kültür ortamında transfer için gerekli aşamaya gelene kadar bekletilir. Sonrasında ise gebeliğin anne karnında devamı için gerçekleştirilen işlem ile anne adayının rahmine transferi sağlanır. Embriyo transferinden 12 gün sonra gerçekleştirilen kanda gebelik testi ile ise tedavinin olumlu bir şekilde sonuçlanıp sonuçlanmadığı, gebelik oluşumunun durumu kontrol edilir.
Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi görüldüğü üzere gebeliğin sağlıklı bir şekilde oluşmasını sağlamak adına büyük önem taşımaktadır. Öyle ki yumurta toplama işleminin doğru bir şekilde yapılması tedavinin başarı oranını direkt olarak etkilemektedir.
Yumurta Toplama İşlemi Ne Zaman Gerçekleştirilir?
Tüp bebek tedavisine karar veren çiftlerin yumurta toplama işlemi ile ilgili en çok merak ettikleri sorulardan biri de yumurta toplama işlemi ne zaman yapılır sorusudur. Sağlıklı bir üreme sistemine sahip olan her kadın yaklaşık olarak 28 gün aralıklarla, adet kanamalarının meydana geldiği adet döngüsüne sahiptir.
Yumurtlama ise adet kanamasından sonra yaklaşık olarak 14 gün sonra gerçekleştirilir. Doğal yollarla gebeliğin oluşabilmesi içinde çiftlerin bu günlerde cinsel ilişkiye girmesi tavsiye edilir. Tüp bebek tedavisinde ise yumurta toplama işleminden önce ilk aşama olarak daha fazla yumurta elde edebilmek için yumurtaların uyarılması gerekmektedir. Bu yüzden tedavinin ilk aşamasına adetin 2. Veya 4. Günü yumurtalıkların uyarılması ile başlanır. Genel olarak kullanılan hormon ilaçlarından dolayı yumurtalar 12. Günün sonunda istenilen olgunluğa erişmiş olur.
Ayrıca yumurtaların olgunlaşması için hormon takviyesi sağlanırken bir yandan da yumurtaların beklenenden daha erken zamanda çatlamasını engellemek için baskılayıcı ilaçlarda kullanılmaktadır. Yumurtalar istenilen olgunluğa erişten sonra ise yani yaklaşık olarak adet döngüsünün 12. Veya 14. Gününde ise çatlatma iğnesi uygulanır. Çatlatma iğnesinin içeriğinde yer alan hormonlar sayesinde yumurtaların salınımı sağlanarak toplama işlemi gerçekleştirilir.
Yumurta Toplama İşlemi Nasıl Gerçekleştirilir?
Tüp bebek tedavisinin en önemli aşamalarından biri olan yumurta toplama işlemini gerçekleştirebilmek için öncelikle yumurtaların gerekli olgunluğa erişmiş olması gerekmektedir. Bu yüzden işlemi gerçekleştirilmeden önce yumurtaların istenilen olgunluğa yani 17 veya 18 mm’ye ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilir. Eğer yumurtalar yeteri kadar olgunlaşmış ise anne adayına çatlatma iğnesi adı verilen iğne uygulanır. Böylelikle uygulanan çatlatma iğnesi, yumurtalıklarda yer alan olgunlaşmış yumurtaların tüplere salınımı sağlar. Çatlatma iğnesi uygulandıktan yaklaşık 36 saat sonra ise anne adayı yumurta toplama işlemi için artık hazır hale gelmiştir. İlk uygulandığı yıllarda laparoskopi yani kapalı ameliyat yöntemi ile gerçekleştirilen yumurta toplama işlemi, gelişen teknolojiyle birlikte günümüzde transvajinal ultrason kullanımı ile gerçekleştirilmektedir. İşlem ağrılı bir işlem olduğu için ise genellikle genel anestezi altında uygulanmaktadır. Ancak doktorun karar vermesi durumunda lokal anestezi, epidural ya da spinal anestezi de söz konusu olabilir.
Anne adayına anestezi uygulandıktan sonra ise işlem vajinal yoldan gerçekleştirileceği için vajinaya spekulum adı verilen alet yerleştirilir. Sonrasında ise işlem esnasında ortaya çıkabilecek enfeksiyon riskini engellemek için vajina steril sıvılar ile detaylı bir şekilde temizlenir. Temizleme işlemi de tamamlandıktan sonra vajinal ultrason görüntülenmesini sağlamak için vajinaya transvajinal ultrason aleti yerleştirilir. Ultrason aletinde bulunan iletici iğne ile foliküllere kadar ilerlenir. Bir aspiratöre bağlı bu iğneler yardımı ile foliküllere tek tek girilerek içerisinde yer alan sıvı çekilir. Laboratuvar ortamında bulunan embriyologlar tarafından elde edilen sıvı içerisinde yumurta olup olmadığı kontrol edilir. Sıvı içerisinde yumurta var ise sonraki foliküle geçilerek yumurta toplama işlemine devam edilir. Eğer sıvı içerisinde yumurta yok ise folikül içi temizlenerek işlem tekrar edilir.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “yumurta toplama işlemi ne zaman yapılır ” konusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan sorular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve yumurta toplama işlemi ne zaman yapılır konusu hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz
