Dünya Sağlık Örgütü tarafından son yıllarda yapılan araştırmalara göre her 6 kişiden 1’i infertilite tanısı almaktadır. Ayrıca yine bu çalışmalara göre infertilite tanısı alan kişilerin sayısında her yıl daha da artış beklenmektedir. Bu sayı her geçen gün artarken bilim insanları tarafından geliştirilen yardımcı üreme teknikleri ise infertilite tanısı almış çiftlere bebek sahibi olma şansı sunmaktadır. Günümüzde sağladığı başarı oranı ile en etkili yardımcı üreme tekniklerinden biri ise tüp bebek tedavisidir. Tüp bebek tedavisi en basit tanımı ile gebeliğin oluşması için gerekli şartların laboratuvar ortamında sağlanması olarak tanımlanabilir. Bu yüzden gebeliğin oluşumunda olduğu gibi tüp bebek tedavisinde de bazı aşamalar söz konusudur. Bu aşamalardan biri de yumurta toplama işlemidir. Yumurta toplama işlemi tüp bebek tedavisinde en önemli aşamalardan biridir bu yüzden tüp bebek tedavisi düşünen ya da tedaviyi uygulayan çoğu kişi yumurta toplama işlemi nedir ya da yumurta toplama işlemi sonrası nelere dikkat edilmeli sorularının cevabını merak etmektedir.
Yazımızda ise tüp bebek tedavisinin önemli aşamalarından biri olan yumurta toplama işlemi ile ilgili bilgi sahibi olmanızı sağlayacak konular hakkında detaylı bilgiler vermeye çalışacağız.
Yumurta Toplama İşlemi Nedir ve Nasıl Gerçekleştirilir?
Yumurta toplama işlemi ve yumurta toplama işlemi sonrasında tüp bebek tedavisi ile ilgili konular en çok merak edilen ve araştırılan konular arasında yer almaktadır. Yumurta toplama işlemi nedir sorusunun cevabını daha iyi anlayabilmek için ise tüp bebek tedavisinin bütün aşamalarını bilmek gerekir. Genel olarak baktığımızda ise tüp bebek tedavisi aşamaları şu şekildedir:
- İlk muayene ve testler:
Tüp bebek tedavisine başlarken doktorunuz gebeliğin neden doğal yollarla oluşmadığını anlamak için gerekli muayeneleri yapacak ve çeşitli testler isteyecektir. Bu testler aynı zamanda gebeliğin oluşmasını engelleyen faktörlerin ortadan kaldırılmasını sağlaması açısından da son derece önemlidir.
- Yumurtalıkların uyarılması:
Tüp bebek tedavisinin asıl ilk aşaması olarak kabul edilen bu aşamada kadından en kaliteli yumurtayı elde etmek için bazı ilaçlar kullanması istenir. Kullanılan hormon ilaçları ile yumurtalıklar uyarılarak tüp bebek tedavisi için en iyi yumurtalar elde edilmeye çalışılır.
- Yumurta toplama işlemi:
Bir önceki aşamada uyarılan yumurtalıklarda bulunan yumurtaların gerekli olgunluğa ulaştıktan sonra çatlatma iğnesi adı verilen bir iğnenin uygulanması ile yumurtalıklardan salınımı sağlanır. Sonrasında ise bu yumurtalar, yumurta toplama işlemi ile anne adayından alınır. Aynı gün içerisinde baba adayından sperm örneği istenir.
- Döllenmenin sağlanması:
Anne adayından alınan yumurta ile baba adayından alınan sperm hücresinin laboratuvar ortamında döllenmesi sağlanır. Böylece gebeliğin oluşumuyla birlikte embriyo elde edilir.
- Embriyo transferi:
Elde edilen embriyo gerekli olgunluğa gelene kadar laboratuvar ortamında takip edilir. Sonrasında ise istenilen olgunluğa ulaştığında anne adayının rahmine transferi gerçekleştirilir. Transferden 12 gün sonra yapılan gebelik testi ile tüp bebek tedavisinin sonucu belirlenmiş olur.
Tüp bebek tedavisinde başarı oranını yükseltmek için her aşama ayrı bir öneme sahiptir. Yumurta toplama işlemi de döllenme için gerekli yumurta sayısının ve kaliteli yumurtanın elde edilebilmesi açısından önem taşımaktadır. İşlem genellikle anestezi altında, özel aletler ile vajinadan girilmesi ile gerçekleştirilmektedir.
Yumurta Toplama İşlemi Sonrası İyileşme Süreci: Neler Beklenir?
Yumurta toplama işlemi her ne kadar basit bir işlem gibi görünse de sonuç itibariyle bir çeşit cerrahi operasyondur. İçerisinde yumurtalıkların çatlamasını sağlayan hormonların bulunduğu çatlatma iğnesi uygulandıktan yaklaşık 36 saat sonra anne adayı yumurta toplamı işleminin gerçekleştirilmesi için uygun durumdadır. Yumurta toplama işlemi ağrı verici ve sancılı bir işlem olduğu için anne adayına doktorun kararına göre lokal, epidural veya spinal anestezi uygulanır. Sonrasında ise işlem vajinal kanaldan yapılacağı için vajinaya spekulum adı verilen alet yerleştirilir. Enfeksiyon riskini engellemek için vajina steril sıvılar ile temizlendikten sonra ise işleme vajinal ultrason aleti ve işlem için yardımcı aletlerin vajinaya yerleştirilmesi ile devam edilir. Bu aletler sayesinde foliküllere girilerek içindeki sıvı çekilir ve bu sıvıdaki yumurtalar toplanır.
İşlem sonrasında anne adayı her ne kadar oldukça kısa bir sürede anestezinin etkisinden çıksa da kanama ve şiddetli acı ihtimaline karşı 1-2 saat gözetim altında tutulur. Ayrıca işlem sonrasında anne adayında gaz sancısı veya karın ağrısı da beklenen durumlar arasında yer almaktadır. Yumurta toplama işlemi sonrasında her ne kadar gaz sanıcı beklenen bir durum olsa da gaz sancısının etkisini daha da arttıracağı için anne adayının gaz içeren besinlerden uzak durması gerekir. İşlemden sonra iyileşme süreci ise genellikle 1-2 gün sürmektedir. Sonrasında ise anne adayı gelişebilecek komplikasyonlara karşı doktorunun tavsiyelerine uyarak normal hayatına devam edebilir.
Yumurta Toplama İşlemi Sonrası Dinlenme ve Aktivite Düzeyi
Yumurta toplamı işlemi esnasında nasıl ki komplikasyonlar oluşma ihtimali var ise işlem sonrasında da bazı riskler bulunmaktadır. Her ne kadar işlem sonrası oluşabilecek komplikasyonlara karşı anne adayı 1-2 saat kadar gözetim altında tutulduktan sonra taburcu edilse de çıkışı yapıldıktan sonra da dikkatli olmalıdır. Bunun için ise öncelikli olarak dikkat etmesi gereken dinlenmek ve aktivite düzeyi minimumda tutmaktır. Anne adayı öncelikle yumurta toplama işlemi sonrası klinikten çıkış yapsa bile o günü evde dinlenerek geçirmelidir. Ayrıca bu dinlenme sürecinde mutlaka yanında kendisine eşlik eden birileri olmalıdır. Çünkü yumurta toplamı işlemi sonrası nadiren de olsa oluşabilecek komplikasyonlardan biri de kanama ve aşırı ağrı olması durumudur. Aslında işlem sonrasında hafif kanama görülmesi normal karşılanır ancak şiddetli bir kanama söz konusu ise anne adayı en kısa sürede bir doktora başvurmalıdır.
Ayrıca yumurta toplama işlemi sonrası anne adayı ilk 24 saat boyunca aktivite düzeyini minimumda tutmalıdır. Anne adayı işlem sonrası seyahat edebilir ancak arabayı kendi kullanmamalıdır. Aktivite düzeyini etkileyebilecek hareketlerden ve egzersizlerden uzak durmalı, ilk 24 saati evde dinlenerek geçirmeli hatta çalışıyor ise o gün işe gitmemelidir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli detay ise yumurta toplama işlemi sonrası oluşabilecek hassasiyetlerden dolayı bir süre cinsel birlikten uzak durulması gerekliliğidir.
Yumurta Toplama İşlemi Sonrası Beslenme
Anne ve baba adayları tüp bebek tedavisine karar verdikleri andan itibaren yaşam tarzlarında çeşitli değişiklikler yapmalıdır. Bu değişikliklerden biri de sağlıklı, sperm ve yumurta kalitesini olumlu yönde etkileyecek bir beslenme düzenine sahip olmaktır. Ayrıca yumurta toplama işlemi sonrası elde edilecek embriyonun tutunmasına yardım edecek besinlerin tüketilmesi de son derece önemlidir. Yapılan araştırmalar bazı yiyeceklerin gebeliğin oluşmasında olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. Bu besinlere bakıldığı zaman ise ilk sırada su yer almaktadır. Su, insan hayatı için en temel ve en sağlıklı besinler arasında ilk sırada yer almaktadır. Vücutta bulunan sistemlerin ve organların görevlerini yerine getirebilmeleri için suya ihtiyaçları vardır. Yumurta toplama işlemi sonrası bol bol su tüketmek hem anne adayının kısa sürede toparlanmasına hem de embriyo transferi sonrasında tutunmanın gerçekleşmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca yumurta toplama işlemi sonrasında yüksek protein, karbonhidrat, çinko, kalsiyum ve doymamış yağ asidine sahip besinlerin de tüketilmesi embriyonun tutunmasını daha da kolaylaştıracaktır.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “yumurta toplama işlemi sonrası ” konusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan konular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve yumurta toplama işlemi sonrası konusunda daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
