Çikolata kisti ya da tıp dilindeki adı ile endometriozis hastalığı, son zamanlarda kadınlarda görülme oranı her geçen gün artan kadın üreme sistem hastalıkları arasında yer almaktadır. Öyle ki son zamanlarda yapılan araştırmalara göre yapılan açıklamalarda üreme çağındaki her 10 kadından birine çikolata kisti teşhisi konmaktadır. Kadın üreme sisteminde en çok görülen çikolata kisti en basit tanımı ile rahim içerisinde yer alan dokunun rahim dışında başka bir bölgede bulunması ve buna bağlı olarak büyümesi ile ağrıya neden olması olarak tanımlanabilir. Söz konusu doku bulunduğu bölgede bir süre sonra kistleşerek, koyu bir renk almaya başlar. Bu renk nedeniyle ise hastalık genellikle halk arasında çikolata kisti olarak bilinmektedir. Rahim dışında oluşan çikolata kistlerine genellikle yumurtalıklarda, fallop tüplerinde ve pelvisi boşluğunda rastlanmaktadır. Rahim içerisinden koparak buraya yerleşen kistler rahim içerisinde sahip olduğu özelliklere sahip olmaya devam ederler. Bu yüzden adet döngüsü boyunca salgılanan hormonlardan etkilenerek tıpkı rahim içerisinde yer alan dokuda olduğu gibi büyüyerek genişlemeye, kalınlaşmaya ve sonrasında incelerek dökülmeye devam ederler. Ancak çikolata kistleri yerleştikleri bölge nedeniyle vücuttan atılamadıkları için yerleştikleri bölgeye hasar vermenin yanı sıra kist oluşumuna da neden olurlar. Çikolata kistlerinin vermiş olduğu hasar, teşhis alan kadınların çikolata kisti çocuğa engel mi sorusunu araştırmalarına neden olmaktadır.
Yazımızda ise çikolata kisti ile ilgili en çok merak edilen konulardan biri olan çikolata kisti ve doğurganlık ilişkisi, çikolata kisti teşhisi, tedavisi ve sonuçları hakkında detaylı bilgiler vermeye çalışacağız.
Çikolata Kisti ve Doğurganlık
Üreme çağına giren kadınlarda en çok görülen kadın hastalıklarından biri olan çikolata kisti ile ilgili en çok merak edilen sorulardan biri çikolata kisti çocuğa engel mi sorusudur. Çünkü rahim, yumurtalık ya da fallop tüpleri ile ilgili diğer kadın hastalıklarında olduğu gibi çikolata kisti de doğurganlığı direkt olarak etkileyebilmektedir. Çikolata kisti, kistin büyüklüğü, konumu ya da hastanın yaşı gibi detaylara göre kadın için son derece tehlikeli hastalıklardan biri olabilmektedir. Neden olacağı yüksek şiddeti ağrıların kişinin hayat kalitesini olumsuz yönde etkilemesinin yanı sıra en büyük tehlikelerden biri ise doğurganlığı etkileyerek infertiliteye neden olmasıdır. Çikolata kisti ile infertilite ya da bilinen diğer adı ile kısırlık arasındaki ilişkiye bakıldığında infertilite en önemli belirtiler arasında yer almaktadır. Ayrıca son zamanlarda yapılan güncel bir araştırmaya göre infertilite tanısı alan kadınların yaklaşık olarak %17’inde infertilite, çikolata kisti varlığına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu veriler doğrultusunda çikolata kisti, infertilitenin en önemli üç temel nedenleri arasında yer almaktadır. Çoğu zaman kistin en ilerleyen aşamalarında infertilite neden olduğu düşünülür. Her ne kadar bu en önemli faktörlerden biri olsa da aslında kistin bulunduğu bölgeye göre orta hatta hafif şiddetteki kistlerde bulunduğu bölgeye göre infertiliteye yani gebeliğin doğal yollar ile oluşmasına engel olabilmektedir.
Çikolata Kisti Teşhisi ve Tedavisi
Hastalıklarda doğru teşhisi ve tanıyı koymak, hastalığın doğru bir şekilde tedavi edilebilmesi açısından son derece önemlidir. Çikolata kisti teşhisi ve tanısı konarken de doktor öncelikle hastada görülen belirtileri değerlendirmeye alacaktır. Çikolata kisti belirtilerinden kısaca bahsedecek olursak ile en önemli belirtilerin başında adet döneminde yaşan şiddetli adet sancıları gelmektedir. Bazı durumlarda aslında her kadın adet kanamaları sürecini hafif ya da orta şiddette ağrılar ve sancılar ile geçirebilir. Ancak burada söz konusu olan adet dönemi sancısı, kişinin günlük hayatını etkileyebilecek şiddette bir adet sancıdır. Bunun yanı sıra en sık rastlanan çikolata kisti belirtilerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Şiddetli adet sancısı
- Karın bölgesinde hissedilen şişkinlik
- Ara ara hissedilen pelvik bölge ve karın ağrısı
- Sık sık idrara çıkma
- Cinsel ilişki esnasında ve sonrasında ağrı hissetme
- İdrar yaparken ya da dışkılama sırasında oluşan ağrı
- Adet dönemi düzensizlikleri
- Kısırlık
Bu belirtilerin hastada bulunması halinde doktorun teşhis için kontrol etmek istediği hastalıklardan biri de çikolata kisti hastalığı olacaktır. Çikolata kisti teşhis ve tanısı için ise doktor öncelikli olarak hastanın tıbbi geçmişini dinledikten sonra jinekolojik muayene ile vajina, rahim ve rahim ağzını muayene eder. Ayrıca çikolata kistinin oluşma ihtimaline karşılık mesane ve rektum da kontrol edilir. Bu muayene sırasında herhangi bir kitlenin olup olmadığı kontrol edilir. Ancak teşhis için jinekolojik muayene yeterli olmayacaktır. Bu durumda ise teşhis ve kesin tanı için görüntüleme yöntemleri tercih edilmektedir. Halk arasında daha çok ultrason olarak bilinen ultrasonografi genellikle ilk tercih edilen görüntüleme yöntemleri arasında yer almaktadır. Konusunda uzman bir doktor tarafından detaylı ve kontrollü bir şekilde gerçekleştirildiğinde kesin teşhis ve tanı koymaya yardımcı olabilmektedir. Çikolata kisti şüphesinde tercih edilen bir diğer görüntüleme yöntemi ise MR yani manyetik rezonans görüntüleme yöntemidir. Manyetik rezonans görüntüleme sadece yumurtalıklarda değil diğer bölgelerde de çikolata kisti ihtimali olduğunda özellikle tercih edilen teşhis ve tanı yöntemidir. Ayrıca ultrasonografi ile net bir bilgiye ulaşılamadığı durumlarda daha detaylı bir görüntüleme için tercih edilmektedir. Bu yöntemler sayesinde çikolata kisti ile ilgili bütün detaylar elde edildikten sonra ise tedavi planlaması gerçekleştirilir.
Çikolata Kisti Tedavisi ve Sonuçları
Çikolata kisti her ne kadar kadın sağlığını özellikle de üreme sistemini son derece olumsuz olarak etkileyen bir durum olsa da tedavisi olan bir hastalıktır. Öyle ki diğer bütün hastalıklarda olduğu gibi ne kadar erken teşhis edilir ise kadın vücuduna vereceği hasar da o kadar az, tedavisi de o kadar kolay olacaktır. Eğer çikolata kisti erken dönemde teşhis edilmiş ise tercih edilen tedavi yöntemi öncelikli olarak ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilmektedir. Ancak hastalığın şiddetine göre cerrahi müdahale de söz konusu olabilmektedir. Kısacası genel olarak bakıldığında çikolata kisti tedavisinde bazı detaylara göre farklı tedavi yöntemleri söz konusu olabilmektedir. Kist oluşumunun hangi bölgede gerçekleştiği, kistlerin yoğunluğu, büyüklüğü, hastanın yaşı, özellikle adet döneminde çektiği ağrılar gibi detaylar tedavi yönteminin belirlenmesinde son derece önemli etkenlerdir. Ayrıca tedavi yöntemine karar verilirken en önemli etkenlerden biri de hastanın hamilelik planlarıdır. Çünkü seçilecek tedavi yöntemlerinden bazıları gebeliğin oluşmasına engel olabilmektedir.
Tedavi yöntemi olarak ilaçlı tedavi söz konusu ise hamilelik planı olmayan kadınlarda hormon içeriğe sahip ilaçlar kullanılmaktadır. Adet döngüsü sırasında salınan yumurtanın döllenme ihtimaline karşı rahim içi dokusu döllenmiş yumurtanın rahme tutunabilmesi için kalınlaşır. Ancak döllenme gerçekleşmez ise kalınlaşan rahim içi duvarları incelerek parçalanır ve adet kanamasıyla birlikte vücuttan atılır. Çikolata kisti de rahim içi dokusundan oluştuğu için adet döneminde salgılanan hormonlarla birlikte kalınlaşmaya, incelmeye ve parçalanmaya devam eder. Kullanılan hormon ilaçları ile amaç adet döngüsünü sağlayan hormonların kontrolünü sağlayarak kistin sahip olduğu bu döngüyü durdurmaktır. Bu yüzden ilaç kullanımı için geçici bir tedavi yöntemi de diyebiliriz.
Hamilelik planı olan kadınlarda ise kullanılan hormon ilaçları yumurtlamayı da baskılayacağı için bu hastalarda ilaç tedavisi uygulanmaz. Sağlıklı bir gebelik oluşumu ve gebeliğin yine sağlıkla devam edebilmesi için cerrahi yöntemler tercih edilir. En çok tercih edilen cerrahi yöntemlerden biri ise laparoskopik yöntem gelmektedir. Laparoskopi aleti sayesinde çikolata kistleri kolaylıkla tamamen temizlenebilmektedir.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “çikolata kisti çocuğa engel mi ” sorusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan konular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve çikolata kisti çocuğa engel mi konusunda daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilir dilerseniz görüşme için randevu oluşturabilirsiniz.
