Hamilelik sırasında 140/90’ın üzerindeki kan basıncı, yüksek tansiyon olarak kabul edilir. Gebelikte hipertansiyon mutlaka tedavi gerektirir. Hipertansiyonda böbrek hasarı, idrarda protein (albümin) kaybını başlatır ve ödem ile sonuçlanır. Bu durum gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen preeklampsinin gelişmesine yol açabilir.
Gebelikte hipertansiyon genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkar ve gebeliğe bağlı anne ölümlerinin önde gelen nedenlerinden biridir.
Hamilelik sırasında yükselen kan basıncı, bebeğin refakatçisi olarak bilinen plasentayı erken yıpratır ve bebeğin büyümesinin gecikmesine ve erken doğuma yol açar. Hipertansiyonlu gebelerde tam idrar tahlili, tam kan sayımı, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ve pıhtılaşma testleri yapılmalıdır. Uygun ilaçlara hemen başlanmalı ve gebelik yakından izlenmelidir.
Erken tanı ve tedavi önemlidir. Gebeliğin erken aşamalarında doktorunuz gebelikte hipertansiyondan şüphelenir ve tedaviye erken başlanırsa tedavi edilebilir.
Gebelikte Hipertansiyon için Kimler Risk Altındadır?
- Hamilelik öncesi yüksek tansiyonu olanlar,
- 20 yaş altı ve 40 yaş üstü hamileler,
- Çoğul gebelik yaşayan kadınlar,
- Aşırı kilolu kadınlar,
- Hamilelikte fazla kilo alan kadınlar,
- Ailesinde yüksek tansiyon öyküsü olanlar,
- Daha önceki hamileliğinde yüksek tansiyonu olanlar,
- Sistemik hastalıkları olan kadınlar (şeker hastalığı, böbrek hastalığı vb.).
Hamilelikte Yüksek Tansiyon ve Preeklampsi İçin Ne Gibi Önlemler Alınmalıdır?
Hamilelik sırasında düzenli olarak doktorunuza gidiniz. Hamile kalmadan önce ideal kilonuzda olduğunuzdan ve hamilelik sırasında aşırı kilo almadığınızdan emin olun. Dahası, beslenme hamilelik sürecinizde büyük önem taşır. Hamilelik sırasında çok tuzlu yiyecekler yemek , çok fazla karbonhidrat tüketmek ve çok fazla gazlı içecek içmek şişkinliğe ve yüksek tansiyona neden olabilir.
Şişmiş uzuvlarınız veya şişmiş yüzünüz varsa mutlaka doktorunuza görünün. Ani baş ağrısı ataklarınız varsa, altta yatan bir tansiyon sorunu olabilir. Başınız ağrıyorsa tansiyonunuzu kontrol edin.
Gebelikte Hipertansiyon Tedavisi Nasıl Olur?
- Gebelikte hipertansiyon tedavisine başlamak için kan basıncının ne olması gerektiği hususu tartışmalıdır. ABD’de tedavi 160/105 mm Hg ve üzerine önerilirken, Kanada ‘da 140-150/90 mmHg’nın üzerine tedavi önerilir. Komorbidite (örn; diyabet, KAH, KBH) varlığın- da hedef kan basınçları 130-139/80-89 mmHg olarak belirlenmiştir. Avusturalya’da 160/90 mmHg’nın üzerinde tedavi başlanırken; sistolik 110 mmHg’nın altına inilmesi önerilmez. NICE 2011’e göre komplikasyon yapmamış kronik hipertansiyonu olan gebelerde hedef değer 150/100 mmHg’nin altı olmalıdır. Bu hastalarda diyastolik kan basıncı 80 mmHg’nin altına düşumemelidir. Hedef organ hasarı gelişmiş gebelerde (böbrek hasarı vb.) KB 140/90 mmHg’nın altına indirilmelidir.
- Sekonder hipertansiyon var ise uygun tedavi planlanmalıdır.
- Hafif-orta derece hipertansiyon ve preeklampsi: Pre-eklampsi tanısı alan hastada gestasyonel yaş uygunsa doğum gerçekleştirilir. Preeklampsi doğum zamanından çok daha önce ortaya çıkmışsa ve kan basıncı 150/100 mmHg’nın üzerinde ise tedavi başlanmalıdır. Preeklampsite davisinde yüksek (>160/110 mmHg) ve düşük (<120/80 mmHg) kan basıncı değerlerinden kaçınılmalıdır.
- Şiddetli hipertansiyonu (>160/110 mmHg) olan hastalarda tedavi konusunda görüş birliği vardır. Hedef intraserebral kanamayı ve anne ölümlerini engeller. Şiddetli hipertansiyonda tedavi: Tedavide öncelikli hedef hipertansif ensefalopati, hemoraji veya eklampsi gelişiminin en- gellenmesi için ortalama arteryal kan basıncının dakikalar içerisinde %25 düşürülmesidir. Saatler içerisinde de kan basıncı 160/100 mmHg’nın altına düşürülmelidir. Anti-hipertansif ilaç seçimi:24 çalışmanın (2949 kadın) değerlendirildiği bir meta-analizde ilaçlardan parenteral labetalol, hidralazin ve oral nifedipinin maternal ve fetal yan etkilerinin düşük olduğu tespit edilmiştir.
- Gestasyonel hipertansiyon ya da kronik hipertansiyonu olan gebelerde ilk seçilecek ilaç: Metildopa’dır . 0.5-3 gr/gün, 2-4 bölünmüş dozlarda verilmelidir. İkinci olarak; labetalol, nifedi- pine, hidralazine, hidroklorotiyazid (kategori C) seçilebilir.
- Acil durumlarda intravenoz labetolol, oral metildopa ya da oral nifedipin endikasyonu vardır. Hidralazin perinatal istenmeyen olaylara neden olduğu için kullanılmamaktadır. Hipertansif krizlerde uzun süreli uygulamalardan kaçınmak kaydıyla intravenoz nitroprussid yararlı olabilir.
- Kalsiyum suplemantasyonu, balık yağı ve düşük doz aspirin gebelerde önerilmez. Ancak erken başlangıçlı preeklampsi durumlarında profilaktik olarak aspirin kullanılabilir.
