İnsan üreme sisteminde gebeliğin oluşması için her ne kadar birçok faktörün biraya gelmesi gerekse de özellikle iki faktörün varlığı çok önemlidir. Bunlar kadın üreme hücresi yumurta ve erkek üreme hücresi sperm hücresidir. Gebeliğin oluşumu bu iki hücrenin döllenmesi ve embriyoyu oluşturması ile mümkündür. Yumurta veya sperm hücresinin olmadığı durumlarda ise herhangi bir gebelik oluşumundan söz edilemez. Bu yüzden üreme hücreleri olarak kabul edilen yumurta ve sperm hücresi insanlar tarafından en çok merak edilen ve araştırılan konular arasında yer almaktadır. Hakkında en çok araştırma yapılan konulardan biri de sperm hücresi ile ilgili konulardır. Sperm nedir, nasıl oluşur sorularının yanı sıra sperm ile ilgili en çok merak edilen sorulardan biri de sperm dış ortamda ne kadar yaşar sorusudur.
Yazımızda ise sperm hücresi hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlayacak sperm hücreleri ne kadar süre ile yaşar, dış ortamda ne kadar yaşar, nasıl ve neden ölür ile sperm hücrelerini güçlendirecek etkenler nelerdir soruları hakkında detaylı cevaplar vermeye çalışacağız.
Sperm Hücreleri Ne Kadar Süre Yaşar?
İnsanlar her ne kadar anatomik yapı olarak benzer bir vücuda sahip olsalar da üreme sistemleri ve üreme sistemlerinin sahip olduğu organlar farklılık göstermektedir. Sperm hücrelerinin üretilmesini, depolanmasını ya da kadın üreme sistemine taşınmasını sağlayan erkek üreme sistemi organları vücudun dış kısmında yer alır. Kadın üreme sisteminde ise durum çok daha farklıdır. Sperm hücresi ya da diğer adı ile gamet, kısacası en basit tanımı ile erkek üreme hücresidir. Yapısına bakıldığında baş, gövde ve kuyruk kısmından oluşan oldukça hareketli bir hücre yapısına sahiptir. Sperm hücreleri canlı birer hücre olduğu için belirli bir ömürleri bulunmaktadır. Normal şartlar altında boşalma esnasında erkek üreme sistemi yüzbinlerce sperm üretir ve bu spermlerin her bir tanesi döllenme potansiyeline sahiptir. Ancak sperm hücreleri yumurtaya doğru ilerlerken birçok farklı zorluk ile karşılaşır ve büyük bir kısmı bu yolculuk esnasında ölür.
Yapılan araştırmalara göre kadın üreme sistemi yumurtlama döneminde ise sahip olduğu ph oranı daha az asidik hale gelir. Bu da sperm hücrelerinin kadın üreme sistemi içerisinde daha uzun süre yaşaması anlamına gelmektedir. Serviks yani rahmin vajinaya bağlandığı kısma ve uterusa rahime ulaşan sperm hücrelerinin de yine aynı şekilde ömrü daha uzun olmaktadır. Ancak yine de spermlerin önemli bir kısmı yaklaşık birkaç dakika içerisinde yumurtaya ulaşamadan ölür. Kalan sperm hücrelerinde ise kadın üreme sistemindeki şartlara göre yaşama süresi ortalama beş gün kadardır. Burada sperm hücreleri için en belirleyici detay kadın üreme sistemindeki şartlardır. İdeal bir üreme ortamında sperm hücreleri 7 güne kadar yaşayabilmektedir.
Sperm Dış Ortamda Ne Kadar Yaşar?
Sperm hücreleri ile ilgili en çok merak edilen ve araştırılan sorulardan biri de sperm dış ortamda ne kadar yaşar sorusudur. Sperm hücrelerinin yaşayabilmesi için erkek üreme sisteminden çıktığı anda kendisi için uygun bir ortama yani uygun bir neme ve sıcaklığa ihtiyacı vardır. Ancak dış ortam sperm hücresinin yaşaması için gerekli bu ortamı sağlayamaz. Bu yüzden sperm hücreleri dış ortamda hava ile temas ettiklerinde yaklaşık birkaç dakika içerisinde ölürler. Bu yüzden tüp bebek tedavisinde ya da spermiogram gibi sperm hücresine ihtiyaç duyulan durumlarda spermlerin en kısa sürede kuruma ulaştırılması son derece önemlidir. Spermlerin ölmesini engellemek adına sperm alma işlemi genellikle laboratuvar ortamında gerçekleştirilmektedir. Sperm hücreleri her ne kadar dış ortamda birkaç dakika içerisinde ölseler de yapılan araştırmalarda belirli soğukluğa sahip ortamlarda sperm hücrelerinin yaşamsal faaliyetlerinin durma noktasına geldiği keşfedilmiştir. Bu yüzden günümüzde sperm hücresi dondurma işlemleri bulunmaktadır. Sperm dondurma işleminde her ne kadar spermlerin büyük bir çoğunluğu ölmüş olsa da milyonlarca sperm hücresi söz konusu olduğu için sağlıklı sperme ulaşma şansı son derece yüksektir. Günümüzde 20 yıl boyunca dondurulmuş olarak bekleyen sperm hücrelerinden başarılı gebelikler elde edilebilmektedir.
Sperm Hücreleri Nasıl ve Neden Ölür?
Sperm hücreleri, erkek üreme sisteminin önemli organlarından biri olan testislerde üretilir. Boşalma esnasında vücuttan atılan meni sıvısında yaklaşık yüzlerce canlı sperm hücresi bulunmaktadır. Bu sperm hücrelerinin her biri yumurtaya ulaşarak döllenme potansiyeline sahiptir. Ancak sperm hücreleri son derece hassas ve belirli şartlarda hayatta kalabilen hücrelerdir. Bu yüzden sperm hücreleri yumurtaya doğru ilerlerken vajinal ph değeri, vajinal kan akışı, vajinal flora, vücudun mevcut sıcaklığı ya da cinsel ilişki esnasında kullanılan ürünler gibi birçok faktöre bağlı olarak ölebilirler. Bu yüzden sperm hücrelerinin ölmesine neden olabilecek birçok farklı nedenden bahsedebiliriz. Ayrıca sperm hücreleri vücut dışında bulunan ortamlarda kendilerine uygun nemli ve sıcak ortamı bulamadıklarında yaklaşık birkaç dakika içerisinde ölmektedir.
Sperm Hücrelerini Güçlendirecek Etkenler
Sperm kalitesini attırarak sperm hücrelerini güçlendirmek mümkündür. Bunun için ise kişinin hayatında bazı değişiklikler yapması gerekmektedir. Öncelikle sperm kalitesini olumsuz olarak etkilediği bilinen alkol, sigara kullanımı gibi alışkanlıklar hayatından çıkarmalıdır. Onun yerine sperm kalitesinde önemli bir etkisi bulunduğu bilinen muz, keçiboynuzu, ıspanak, ceviz ya da kırmızı et gibi besinleri tüketmelidir. Sperm hücrelerini olumsuz olarak etkileyen bir diğer önemli etken ise strestir. Bebek sahibi olmayı düşünen ve sperm kalitesini arttırmak isteyen erkekler hayatlarına sakinlik ve dinginlik katmalı stresten uzak durmalıdır. Son olarak düzenli egzersizler ile sağlıklı bir vücuda sahip olmanın da sperm kalitesini olumlu yönde etkilediği bilinmektedir.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “sperm dış ortamda ne kadar yaşar” konusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan sorular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve sperm dış ortamda ne kadar yaşar konusu hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
