Halk arasında daha çok kısırlık adı ile bilinen infertilite, son zamanlarda insanları en çok etkileyen sağlık problemleri arasında yer almaktadır. Öyle ki Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan araştırmalara göre her ne kadar bölgelere göre farklı dağılım gösterse de dünyada kısırlık oranı %17,5 civarındadır. Bu orana göre dünya üzerinde yaşayan her 6 kişiden biri infertilite tanısı almaktadır. İnfertilite ise yine Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan tanımlamaya göre, çiftlerin bir yıl boyunca herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmadan, düzenli olarak cinsel ilişkiye girmesine rağmen gebeliğin oluşmaması durumudur. İnfertilite hem erkeklerde hem de kadınlarda görülen bir sağlık problemi olduğu için de görülme oranı bu kadar yüksektir. Ayrıca infertilite eğer erkek üreme sistemindeki sorunlardan kaynaklanıyor ise erkek infertilitesi olarak adlandırılırken sorun kadın üreme sisteminde ise kadın infertilitesi olarak adlandırılmaktadır. Erkek infertilitesi çoğu zaman erkek üreme hücresi olan sperm ile ilgili sorunlardan kaynaklanır. Kadınlarda ise genel olarak bakıldığında yumurta, yumurtalıklar ve rahim ilgili sorunlar ilk sıralarda yer almaktadır. Günümüzde farklı nedenlere bağlı olarak infertilite tanısı alan kadınlar için ise geliştirilmiş tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Yumurta çatlatma iğnesi de bebek sahibi olmak isteyen ve yumurtlama ile ilgili problem yaşayan kadınlarda tercih edilen tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır.
Yumurta Çatlatma İğnesi Nedir?
Yumurta çatlatma iğnesi, başta tüp bebek tedavisi olmak üzere yumurtalama tedavisi ve aşılama tedavisinde de kullanılan bir çeşit ilaç uygulamasıdır. Yumurta çatlatma iğnesi nedir sorusuna tam olarak cevap verebilmek için ise öncelikle yumurtalıkların ve yumurtanın gebeliğin oluşumundaki işlevi hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Fetüs anne karnındaki ilk aylarında gelişmeye başladığında yaklaşık olarak 1000 ila 2000 arasında öncü yumurta hücresi de oluşmaya başlar. Bölünerek çoğalmaya devam eden bu yumurtalar, gebeliğin yaklaşık 5. Ayında bir kadının sahip olabileceği en yüksek yumurta sayısına ulaşır. Yaklaşık 6 ila 7 milyona varan yumurta sayısı doğumda 1 ila 2 milyona kadar düşerken, ergenliğin başlamasıyla birlikte bu sayı 500.000’lere kadar düşebilmektedir. Kadın vücudunda doğduğu andan beri var olan bu yumurtalar, her ay belirli bir olgunluğa ulaşan ve folikül adı verilen kese benzeri bir yapı içerisinde yer alır. Foliküllerin olgunlaşması için ise kadınlık hormonu olarak da bilinen östrojen hormonunun yanı sıra luteinize edici hormon yani LH hormonunun da kanda en yüksek seviyelere ulaşması gerekmektedir.
Foliküllerin olgunlaşmasına yardımcı bu hormonlar kanda en yüksek seviyeye ulaştığında ise olgunlaşan ve artık döllenmeye hazır olan yumurta, yumurtalıklardan dışarı salınır. Yumurtalama adı verilen bu olay sonrasında ise fallop tüplerine salınan yumurta ile erkek üreme hücresi spermin karşılaşması ve döllenmesi sonucunda ise gebelik oluşumu sağlanır. Kısacası, gebeliğin oluşumu yumurtalamanın gerçekleşmesi ile mümkündür. Ancak bazı durumlarda yumurta salınım için gerekli olgunluğa ulaştığı halde içinde bulunduğu folikül kendiliğinden yırtılmayabilir. Yumurtalamanın gerçekleşmesi için ise bu gibi durumlarda yumurta hücresinin salınımı yani folikülün çatlayabilmesini sağlamak için hormon içerikli iğnelerden faydalanılır. Yumurta çatlatma iğnesi ise sahip olduğu hormon içeriği ile hem foliküllerin çatlamasına hem de yumurtaların olgunlaşmasını sağlayarak daha fazla yumurta elde edilmesini sağlayan bir yardımcı hormon ilacıdır.
Yumurta Çatlatma İğnesi Neden Kullanılır?
Doğal yollar ile gebeliğin oluşabilmesi için kadın üreme sisteminde bulunan birçok organın ve sistemin bir arada, uyum içerisinde çalışması gerekmektedir. Ancak en önemlisi yumurtalıkların işlevini yerine getirmesi ve yumurta salınımıdır. Çünkü üreme hücresi olan yumurta ve sperm hücresi olmadığı takdirde gebelik oluşumu söz konusu olamaz. Yumurta çatlatma iğnesi içeriğinde ise HCG olarak adlandırılan ve yumurtalıklarda bulunan yumurta hücrelerinin gelişimini destekleyen ayrıca yumurtlama sırasında yumurtanın salınımını da yardımcı olan bir çeşit uyarıcı hormon bulunmaktadır. Kadın infertilitesinde ise uygulanan testler ile kadının yumurtlama yeteneği tespit edilir. Sonrasında eğer folikül kesesinde yumurtanın olgunlaşmasına rağmen kese kendiliğinden çatlamıyor ise ya da kadında kesenin çatlamasına engel bir sağlık problemi söz konusu ise yumurta çatlatma iğnesi uygulaması tercih edilmektedir.
Yumurta çatlatma iğnesinin bir diğer kullanılma nedeni ise yardımcı üreme tekniklerinde daha fazla yumurta elde etmek ya da yumurtalama sürecinin planlanmasını sağlamaktır. Bunlardan kısaca bahsedecek olursak öncelikle en çok tercih edilen yardımcı üreme tekniklerinden biri olan tüp bebekte tedavisine bakabiliriz. Tüp bebek tedavisinde başarı oranını arttırmak için elde edilen yumurta sayısı ve yumurtanın kalitesi son derece önemlidir. Bu yüzden tedaviye öncelikle adetin 2. Gününden sonra yumurta uyarıcı ilaçlar ile başlanır. Böylelikle yumurtaların döllenme için istenilen olgunluğa gelmesi sağlanır. Yumurtalar döllenme için en uygun hale geldiğinde ise çatlatma iğnesi uygulanarak yumurtaların salınımı sağlanır ve yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Toplana yumurtalar ve erkekten alınan sperm hücresi laboratuvar ortamında döllenerek gebeliğin oluşması sağlanır. Bir diğer yardımcı üreme tekniği olan aşılama yönteminde ise yine gebeliğin oluşma şansını arttırmak için yumurta çatlatma iğnesi uygulanabilmektedir. Aşılama tedavisinde yumurtalar takip edilirken istenilen olgunluğa geldiğinde anne adayına yumurta çatlatma iğnesi uygulanır. İğne uygulandıktan yaklaşık olarak 36 saat sonra ise anne adayının rahmine hazırlanmış sperm hücreleri aktarılır. Böylece anne adayında gebeliğin oluşması için en uygun zaman sağlanmış olur.
Yumurta Çatlatma İğnesi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Yumurta çatlatması iğnesi uygulamasının amacı yumurta rezervi içerisinde yer alan yumurtaların gerekli olgunluğa ulaşmasını destekleyerek, çatlamasını yani fallop tüplerine salınımı sağlamaktır. Bu yüzden gebeliğin doğal yollar ile oluşmadığı durumlarda eğer yumurtlama ile ilgili sorunlar söz konusu ise yumurta çatlatma iğnesi kullanılabilmektedir. Bu sorunlara kısaca göz atacak olursak,
- Anne adayına kadın infertilitesi ile ilgili gerekli muayeneler ve testler uygulandıktan sonra yumurta olgunlaşmasına rağmen folikülün kendiliğinden çatlamadığı durumlarda,
- Üreme sisteminde yumurtaların sağlıklı bir şekilde olgunlaşmasına ya da çatlamasına engel olabilecek sağlık problemlerinin varlığında,
- Aşılama tedavisi uygulanırken anne adayının yumurtlama zamanının ayarlanmasında,
- Adet düzensizliği problemi yaşayan kadınlarda gebeliğin oluşumu için yumurtalamanın sağlanmasında,
- Tüp bebek tedavisinde başarı şansının arttırılması için daha fazla yumurta elde edilebilmesini sağlamak amacıyla yumurta çatlatma iğnesi uygulanabilmektedir.
Yukarıda belirttiğimiz yumurta çatlatma iğnesinin kullanılması gerektiği durumlarda anne adayının ne zaman yumurta çatlatma iğnesini uygulaması gerektiği ise kullanım amacına göre farklılık gösterebilmektedir.
Kalem Bebek ekibi olarak bu yazımızda, “yumurta çatlatma iğnesi” konusu hakkında en çok merak edilen ve araştırılan sorular ile ilgili detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Tüp bebek tedavi süreci ve yumurta çatlatma iğnesi hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için buraya tıklayarak internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
