Endometriozis yaygın fakat tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Tüm dünyada kadınların %6-10’unda görülür. İnfertil hastaların ise % 30-40’ında görülür.
Zamanında tespit edilerek tedavi edildiğinde, endometriozisin doğurganlık başarınız üzerindeki etkisi önlenebilir.
Endometriozis Ve Ağrı İlişkisi Nedir?
Endometriozisin belirtileri çok çeşitlidir. Bazı kadınlar kendilerinde bu hastalığın olduğunun farkında dahi değildir. ‘Açıklanamayan infertilite’ tanısı almış bir kadının aslında endometriozis sorunu olması mümkündür. Bu nedenle hastaların doğru tanı alması oldukça önemlidir.
Diğerlerinde ise şiddetli ağrı en temel göstergedir ve orta derece ila şiddetli düzeyde olabilir.
Endometriozis Nedir?
Rahim içi zarına verilen ad “Endometrium” dur. Endometrioziste normal rahim iç zarı anormal bir konumda yer alır.
Normal şartlarda, rahim iç zarı adet kanaması sırasında serviksten (rahim ağzından) dışarı atılır. Endometrioziste ise, bu zar başka bir yöne, aşağı ve fallop tüplerinin sonuna doğru atılır ve burada yumurtalıkları ve yakındaki yapıları çevreler.
Tıpkı normal bir rahim iç zarı gibi, bu hücreler büyüyerek her ay adet döneminde ‘kanar’ ve lokal enflamasyon ile yara dokusuna yol açar. Zamanla, endometriozis alanları ağrıya ve enfeksiyona da neden olabilir.
Tedavi edilmediği taktirde, rahim iç zarı büyüyerek fallop tüplerini ve yumurtalıkları tıkayabilir; bu da kadının gebe kalmasını önleyebilir.
Endometriozis ve İnfertilite İlişkisi Nedir?
Üreme sağlığını etkilemesi nedeniyle, endometriozisi olan pek çok hastanın teşhisi doğurganlık testleri sırasında olur.
Endometriozis:
- Yumurtalıklar ve fallop tüplerini içeren pelviste yara veya yapışma oluşumuna neden olabilir.
- Fallop tüplerinde hasar veya tıkanıklığa yol açabilir ve yumurtanın rahme ulaşmasını önleyebilir.
- Yumurtalıklarda endometriozis odaklarına sebep olabilir . Bu tür kistlere çikolata kisti /endometrioma’ adı verilir).
Endometriozis Belirtileri Nedir? Tanı Nasıl Konulur?
Bazı hastalarda endometriozis ile ilgili hiç belirti olmayabilir.
Belirtiler olmadığında, çoğu kadın gerçekte endometriozis olmasına rağmen ‘açıklanamayan infertilite’ tanısı alır.
Doğru endometriozis tanısının konulabilmesi önemlidir. Aşağıda sıralanan belirtiler sizde varsa bir doğurganlık uzmanına başvurmanızı şiddetle öneririz.
Belirtiler arasında aşağıdakiler yer alabilir:
- İnfertilite
- Şiddetli adet krampları / ağrılı adet dönemleri
- Cinsel ilişki sonrası ağrı
- Ağrılı dışkılama
- Bel ağrısı
- Anormal adet kanaması
Endometriozis Tanısını Nasıl Koyuyoruz?
Endometriozis tanısı tek başına belirtiler üzerinden konulamaz. Doktorunuzun tanıyı doğrulayabilmesi için kapsamlı inceleme ve testler yapması gerekir.
Tıbbi geçmişiniz hakkında bilgi edinmesi de önemlidir. Yaşadığınız endometriozis vakasına bağlı olarak, doktorunuz aşağıda belirtilen testlerden bir veya birkaçını önerebilir:
- Pelvik hassasiyet veya endometriotik odakların değerlendirilmesi için pelvik muayene
- Endometriozis odaklarını göstermek üzere pelvik ultrason
- Laparoskopi: Karın içerisinin kamera sistemi yoluyla gözlenebildiği cerrahi bir işlemdir ve endometriozis varlığını doğrulamanın tek kesin yoludur.
Endometriozis için hangi tedavinin uygun olduğunu belirlemek adına, laparoskopi anında tespit edilen yaralı ve hastalıklı dokunun miktarı üzerinden, durumunuz Minimal (evre 1), Hafif (evre 2), Orta (evre 3) veya Şiddetli (evre 4) olarak sınıflandırılır.
Doktorunuz, belirtilerinizi düzenleyecek ve başarılı gebelik şansınızı en yükseğe çıkaracak size uyarlanmış bir tedavi planı oluşturacaktır.
Endometriozis Tedavileri Nelerdir?
Hedefimiz size en uygun tedaviyi sağlamaktır.
Amacımız endometriozisi baskılamak, ilerlemesini kontrol altına almak ve doğurganlığınızı etkilemeden belirtileri hedef almaktır.
Tedavi Seçenekleri
Doktorunuz endometriozisi cerrahi olarak, IVF yoluyla veya her iki yöntemi de kullanarak tedavi edebilir.
Başarılı tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alır:
IVF
Endometriozis infertiliteye neden olduğunda, IVF sıklıkla önerilen ilk seçenek tedavi yöntemidir.
Laparoskopi
Şiddetli ağrı endometrial dokuların (olması gereken yer dışındaki) büyümesinin göstergesi olabileceğinden, bunu tespit etmenin en doğru yollarından biri, küçük bir cerrahi işlem olan tanıya yönelik(diagnostik) laparoskopidir. Bu şekilde, endometriozis lezyonları kolaylıkla tespit edilerek endometriozis tanısı doğrulanabilir.
Bu esnada, yumurtalıklarınızda veya Fallop tüpleriniz var olabilecek endometrium dokuları da temizlenebilir.
Ağız Yoluyla Kullanılan İlaçlar
Tıbbi yaklaşımların çoğunda, vücudunuzun östrojen üretimini azaltarak endometriozis büyümesini durduran ilaçlar kullanılır. Bununla birlikte, bu ilaçlar kullanılırken gebelik mümkün değildir. Bu nedenle ilaç tedavileri doğum sonrasına bırakılır ve öncelik çocuk sahibi olma tedavilerine verilir.
