İdrar kaçırma, istemsiz idrar çıkışına denir. Mesanenin kontrolünün kaybı sonucunda oluşur. Günümüzde neredeyse ürojinekolojik şikayetlerin en yaygınıdır. Ağırlıklı olarak da öksürme, hapşurma, aşırı sıvı tüketimi ve aniden gelen idrara çıkma isteği sonucunda meydana gelebilir.
Kadınlarda erkeklere kıyasla idrar kaçırma problemine daha sık rastlanır. Halk arasında yaşlılık hastalığı olarak nitelendirilmesine rağmen her kadın günlük hayatında idrar kaçırma rahatsızlığı yaşayabilir.
İdrar kaçırma rahatsızlığı dörde ayrılmaktadır. Buna göre;
- Stres tipi idrar kaçırma (karın basıncını artıran hareketler sonucu idrar kaçırma)
- Sıkışma tipi idrar kaçırma (aniden gelen idrara çıkma isteği ile idrar kaçırma)
- Karışık tip idrar kaçırma (stres ve sıkışma tiplerinin aynı anda görülmesi ile idrar kaçırma)
- Taşma tipi idrar kaçırma ( mesanenin dolmasına rağmen kişinin sıkışıklık hissetmemesi sonucu idrar kaçırma)
Hastaya konulan idrar kaçırma teşhisi bu dört türe göre belirlenir. Uygulanacak tedavi teşhise bağlıdır.
İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?
İdrar kaçırma nedenleri, nörolojik ve diyabetik hastalıklar, idrar yolları enfeksiyonu, kabızlık, hamilelik, kanser, mesane taşı ve ilaçların yan etkileri olabilir. Tıbbi nedenler haricinde kafein tüketimi, sigara ve alkol kullanımı ile aşırı sıvı tüketimi de geçici idrar kaçırma rahatsızlığına neden olabilir.
İdrar Kaçırma Belirtileri Nelerdir?
İdrar kaçırma, mesanenin kontrol dışı idrar çıkışı ile oluşur. İdrar kaçırma belirtileri ise şu şekildedir:
- İdrara çıkarken ağrı (herhangi bir enfeksiyon olmasa bile)
- İdrara çıkamama veya sık idrara çıkma
- Sık sık enfeksiyon geçirmek
İdrar Kaçırma İçin Tanı Yöntemleri Nelerdir?
İdrar kaçırma sık görülen bir ürojinekolojik hastalıktır ve tedavi yöntemleri oldukça kolaydır.
Ancak idrarda kan gelmesi durumu yaşayan hastalar için idrar kaçırma şikâyeti ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir. Eğer bu durumu fark ederseniz vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanızı öneririz.
İdrar kaçırma tanısında öncelikli olarak idrar tahlili ve kan testi tetkiklerine başvurulur. Bu testler genellikle teşhisin konulması ve tedaviye başlanması için yeterlidir. Hastanın şikayetlerine bağlı olarak bazı durumlarda detaylı tetkikler de istenebilir. Postvoidal rezidüel volüm bu tetkiklerin başında gelmektedir. Bu yöntem ile idrara çıkan hastanın mesanesinde kalan idrar miktarı ölçülmesi amaçlanır.
Ultrason ve sistoskopi de idrar kaçırma şikâyeti olan hastalar için başlıca teşhis yöntemleridir. Ayrıca idrar kaçırma şikâyeti stres yüzünden de ortaya çıkabilir. Bu yüzden idrar kaçırma tanısı için stres testi de hastaya uygulanabilir.
İdrar Kaçırmanın Tipleri Nelerdir?
Stres tipi idrar kaçırma: Öksürme, gülme, hapşırma, egzersiz veya cinsel ilişki sırasında gibi fiziksel aktiviteler esnasında idrar kaçırma olmasına denir.
Sıkışma tipli (urge) idrar kaçırma: Mesane dolu veya boş iken aniden gelişen tuvalete gitme isteğinden sonra gelişen istemsiz idrar kaçırmaya denir. Özellikle su sesi (örneğin bulaşık yıkama), soğuk içecekler veya soğuğa maruz kalmak, bu durumu tetikleyebilir. Beklenmedik zamanlarda hatta uykuda da ortaya çıkabilen bu durumdur.
Karma (mikst) idrar kaçırma: Stres ve sıkışma tipli idrar kaçırma durumlarının birlikte görülmesine denir.
Ürojinekoloji alanında idrar kaçırma (Üriner inkontinans) sorunu için uyguladığımız tedavi yöntemleri şunlardır:
- Mesane egzersizleri
- Planlı tuvalet egzersizleri
- Pelvik taban kas egzersizleri
- Elektriksel stimülasyon
- Çeşitli medikal araç ve cihazlar
- Farmakolojik tedavi (ilaç tedavisi)
- Sentetik materyal enjeksiyonları
- Mesanenin kas tabakasına botox uygulaması
- Cerrahi tedavi
Stres Tipi İdrar Kaçırmanın Tedavisi Nedir?
Bu tip idrar kaçırmanın ideal tedavisi, cerrahidir. Bu amaçla da en sık ve en etkili cerrahi tedavi, idrar yolu altına yama yani mesh konulmasıdır. Bu yama, üretrayı destekleyerek idrar kaçırmayı engeller. Operasyon vajinal yoldan yapılır.
Üretra altına yapılan 1cm’lik küçük bir kesiden iğne ile girilerek yama üretra altına yerleştirilir. Amaç dokulara en az zarar vererek kısa sürede işlemi bitirmektir.
İdrar Kaçırmanın İlaçla Tedavisi Var Mıdır?
Stres tipi idrar kaçırması olmayan yani sıkışma tipi idrar kaçırması olan hastalarda medikal tedavinin yeri vardır ve başarılı bir şekilde kullanılır. Özellikle aşırı aktif mesane olarak adlandırılan ani işeme hissi idrar kaçırmada ilaç tedavisi planlanabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
İdrar kaçırmaya ne iyi gelir?
- Günlük sıvı alımını dengelemek, aşırı kafein, baharat ve asit içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durmak önemlidir. Fiziksel aktivitelerinizi artırmak, sigara kullanımından kaçınmak ve kronik rahatsızlıkların tedavi edilmesi idrar kaçırma rahatsızlığına iyi gelecektir.
Her idrar tutamama idrar kaçırma rahatsızlığı belirtisi midir?
- İdrar tutamama ağırlıklı olarak idrar kaçırma rahatsızlığının belirtisidir. İhmal edilmesi başka sağlık sorunlarına da neden olabilir. İdrar tutamama başka bir hastalığın da belirtisi olabilir. Doğru teşhis için doktorunuza başvurun.
İdrar kaçırma rahatsızlığına hangi bitkiler iyi gelir?
- Sarı kantaron, civanperçemi ve meşe kabuğu bitkileri ile yapılan karışımlar özellikle idrar söktürücü özelliğe sahip olduğu için idrar kaçırma rahatsızlığı yaşayan hastalara önerilebilir.
İdrar kaçırma rahatsızlığını engellemek için hangi egzersizler yapılmalıdır?
- Kegel egzersizleri kişinin idrar kaçırma rahatsızlığını engellemek için yapabileceği aktiviteler arasında yer alır. Kegel egzersizleri mesane kaslarını kuvvetlendirerek kontrol dışı idrar çıkışını engeller. Kegel egzersizleri pelvik taban kaslarını 5 dakika boyunca sıkıp bırakılması ile yapılır.
İdrar kaçırma psikolojik nedenlerden olabilir mi?
- Bazı hastalarda idrar kaçırma, psikolojik nedenlerden de kaynaklanabilir. Ancak psikolojik nedenler ile idrar kaçırma oranı oldukça düşüktür. Bu nedenle jinekolojik muayene yaptırmanız önerilir.
